Balolar kadar, plajlar da etkilemişti Cumhuriyet insanı­nı. Tıpkı dans gibi, bilmeyen­ler yüzme dersleri alıyor, var­lıklı kimseler plajlarda sezon­luk hususi kabinler kiralıyordu. Kemal Tahir, 'Samim Aşkın' müstear adıyla kale­me aldığı 'Halk Pla­jı'nda :

"Plaj alemini bizde Beyaz Ruslar icat ettiler. Önce İmkanı yok tut­maz dedik. Ne mümkün, mil­let birbirini öldürür, Allah esirgesin denildi. Bazı kavga­lar, rezillikler oldu. Sonunda gene Atatürk kazandı. İşe bak, iyi şey, faydalı şey. Çoluk çocuk koşup güneşleniyor"

cümleleriyle aktarır bu 'yeni adet'in kısa geçmişini.

Plajda başlayan muhabbetler

Yazlar şenliklidir artık, özellikle Ada'larda, gündüzleri plajda başlayan muhabbetler, akşamları danslarla devam edecektir... Burgaz Ada'lı Sait Fa­ik'in 'Bir Takım İnsanlar'da (1952) göz­lemlediği gibi, "Çoğu zengin tacir mahdu­mu Rum gençleri, bir Avrupa plajının kozmopolit insanları gibi hareket ediyor­lar; sinemayı taklit ediyorlar­dı. Danslar gırla gidiyor. Genç kızlar 'nişanlı plajlarda bulu­nur' diye düşünüyor; genç er­kekler 'kız plajlarda kandırılır' diyorlardı". Necip Alsan ise 'Onlar Ermiş Muradına' (1957) adlı ro­manında, kadınların "zeytin­yağı, tentürdiyot ve plaj güneşiyle yanmış" vücutları hak­kında verdiği bilgilerden son­ra "program şuydu" diye ekler:

"Öğleye kadar plaj sosyetesi. Bu sosyetenin değişmez kişileri, aynı ka­dınlar, aynı erkekler, aynı yüzler, aynı konuşmalar, aynı konular, aynı düşün­celer.  Öğleden sonra çay­cılar. İki masa briç, bir masa bezik, bir masa po­ker, bir masa dedikodu ve Tufan beyin tavlası. Son­ra çay ve reçetesi gizli tutulan acayip, bal şerbeti gibi tatlı, karışık bir içki; otomobil mar­kalarının mukayeseleri, bun­dan çıkan neticeler."

Cumhuriyet'in ilk yılların­dan 1960'lara kadar popüler romanların anlattığı kadın-er­kek ilişkileri ve yaşam tarzla­rı, benzer konular etrafında tekrar tekrar canlandırılırken değişen; zenginliği simgeleyen mekan ve eşyalardan başka bir şey değildi. Örneğin uçakla yapılan Avrupa gezileri, telefon kulla­nımı, üstü açık otomobiller, yatlar, manikür ve pedikür yaptırmak, tenis ve binicilik faaliyetleri 'yüksek hayata iliş­kin' en önemli göstergelerdi.

Sözü fazla uzatmamak için, dönemin giyim tarzları­na, saç modellerine, değişen beden ölçüleri' ve göz zevkleri­ne, "taksitlerle alınmış friji­derlerini en mutena salon eş­yası halinde kabul odalarına yerleştirmekle müf­tehir ev kadınları­na" değinmiyoruz. Onların yerine, bu kısa gezintimizi Ab­dülhak Şinasi Hi­sar'ın geçen zama­nın hüznünü barın­dıran birkaç cümle­siyle bitirelim:

Ötekiler

"Yeni yetişen gençler ihtiyarların sözlerini bugünkü hayat ile alakası olmayan bir tarih kitabını okur gibi, mazi hakkında malumat edinmek bakımından dinler­ler. Yeni nesiller artık başka modalarla giyinirler (ötekiler unutulmuştur), başka gazete­ler okurlar (ötekiler kapan­mıştır), başka üstatlar duyar­lar (Ötekiler ölmüştür), başka kitaplara inanırlar (ötekiler anlaşılmaz olmuştur), başka ışıklarla aydınlanırlar (öteki­ler sönmüştür), ve bütün bun­larla, en tabii bir tarzda, baş­ka türlü hisseder, düşünür ve söylerler. Her yeni nesil mazi­yi vaki olmamış, hayatı ken­disiyle başlamış telakki eder..." ('Fahim Bey ve Biz', 1941).