Temmuz sonunda Talat Beyin, sırf İtilaf devletlerinin zaferi Türkiye'nin sonu olacağı için, bir an önce merkez devletleri ile ittifak konusunda, Enver'e yaklaştığı görülüyordu. Ama Almanlar pek istekli değillerdi. 1914 başlarında, Baron Kress von Kressenstein, art arda üç savaş ve bir ihtilâlden güçsüz çıkan Osmanlı'dan fayda gelmeyeceğini söylemişti. Ancak çatışmalar başlayınca bunun için fevkalade gayret sarf etmeye başladılar. İstanbul basınındaki satılmış kalemlere de büyük para akıttılar. Peki ne oldu temmuz ayında?
4 Temmuz: Alman Dışişleri Bakam Jagow İstanbul ve Viyana'daki elçilerine çektiği telgrafta, Türkiye'nin hali hazırda iki taraf arasında pandül gibi sallanıp durmaktan başka bir şey yapamayacağını, ancak Bulgaristan ve Romanya'nın merkez güçlerine yaklaşması halinde durumun değişebileceğini söyledi.
18 Temmuz: İstanbul'daki Alman Büyükelçisi Wangenheim, Türkiye'nin müttefik olarak ancak yük getireceğini, şimdiki tarafsız durumuyla birkaç Rus kolordusunu Kafkasya'da tutarak yine aynı faydayı sağlayacağı görüşünü içeren telgrafını Berlin'e gönderdi.
22 Temmuz: Wangenheim Enver ile görüşmesinde öğren diklerini Berlin'e şu sözlerle ak tarıyordu: “İttihat Terakki komitesinde Fransa ve Rusya ile ittifak yapmak isteyenler var. Ama Talat, Halil ve Enver buna karşı çıkıyorlar. Ancak Almanya'nın ittifaka yanaşmaması halinde istemeyerek de olsa İtilaf Devletleri ile anlaşmaya mecburlar. Türkiye krizin gelişmesi durumda küçük bir ülke ile İttifak arayacak. Eğer bu Bulgaristan olursa ve bu ülke merkez devletlerinin tarafında yer alırsa o zaman bizim tarafımıza geçmesi kolaylaşacak. Enver aksi halde Venizelos ile görüşeceğini söyledi. Ben Enver'e Türkiye'nin illaki bir ittifaka girmesinin gerekli olmayacağını söyledim. Alman ya ve Avusturya ise, Bulgaristan ile birlikte olsalar dahi, bir katkı almayacakları Türkiye'nin yükünü üstlenmek istemeyeceklerdir. Enver dikkatle dinledi ve İttifak devletleri bir Türk-Bulgar paktını engellerse İtilaf yanlılarının komitede ağır basacaklarını söyledi.”
23 Temmuz: Wangenheim Tarabya'dan çektiği telgrafta Türkiye'nin merkezi güçlerle resmen ittifak istediğini bildirdi. İttifak devletlerinin, Türkiye'nin bütün hasımlarına karşı koruma sağlayamayacağı ifade edilince, sadece Rusya'ya karşı tam korunma istenildiği söylendi.
Yorumlar
Gün gün felakete doğru
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız