Ocak 31, 2025

Cumhuriyet’in İlk Yılbaşı Balosu

Yılbaşı balolarında dans ve müzik vardır; yani kadın-erkek bir arada olunur, birlikte eğle­nilir... Cumhuriyet Bayramı için olsun, bir okulun mezuni­yet balosu ya da bir derneğin, bir hayır kurumunun balosu olsun; kutlama kadın-erkek birlikte yapılır. 1930'lu yılların sonu­nu anlatan 'Çifteçamlık' adlı romanında Süley­man Kazmaz, o günlerin Ankara Palas'ını bize şöyle aktarır:

Cumhuriyet’in İlk Yılbaşı Balosu

"Avizelerin aydınlattığı büyük salon gözünü kamaştırmıştı. Delikanlılar, renk renk elbise giymiş genç kızlar, kümeler halinde her yanı doldurmuştu... Önüne serilen görünüş güzeldi. Koltuklara yerleşen kız­lar, yanlarını kuşatan ar­kadaşlarıyla konuşuyor, gülüşüyorlardı. (...) Az ağır bir tango çalmaya başlamıştı. Konuşma ke­sildi. Gözler piste dikildi. Ortalıkta sessizlik vardı; dansı açacak kahraman aranı­yordu..."

Cumhuriyet’in İlk Yılbaşı Balosu

Kadın-erkek birlikte eğlen­mek ve eğlencenin çeşitlenip kitleselleşmesi, Cumhuriyet re­jiminin 'çağdaşlaşma' projesi­nin getirdiği çok önemli iki de­ğişikliktir. İlk Cumhuriyet balosunu, Dr. Doğan Duman, bize şöyle aktarır:

 

"Cumhuriyet'in kurulma­sından sonra ilk balo, 1925 yılı Eylül'ünde, İzmir'de düzenlendi. Mustafa Kemal'in isteğiyle, sadece Müslüman erkek ve kadınların bulundu­ğu bu küçük eğlence toplantı­sı aslında bir devrimdi. Çünkü İslami kuralların geçerli oldu­ğu Türk toplumunda, iki ayrı cinsin özgürce arkadaşlık et­meleri ve yabancı bir ortamda birlikte bulunmaları yasaktı."

Cumhuriyet’in İlk Yılbaşı Balosu

Dr. Doğan Duman'dan 60 yıl sonra, İlber Ortaylı da, şu tesbiti yapacaktır:

 

"Türk hayatında balo, kadınlı erkek­li yemek, danslı müzikli yerle­re gitmek gibi bir yenilik, yıl­başı geceleri saye­sinde hızlandı."

Yorumlar

  • Bir toplum yenilenmiş

  • en güzel balo gibi

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun