1987'de keşfedilen bu süpernova, etkileyici ışık gösterisiyle gökbilimcileri kendine hayran bıraktı. Yakınlardaki Büyük Macellan Bulutu'nda bulunan bu patlama, yüzyıllardır gözlemlenen en yakın süpernova olma özelliğini taşıyordu. Bu durum, gökbilimcilere bir yıldızın ölümünden önce, patlama sırasında ve sonrasındaki aşamaları incelemek için bugüne kadarki en büyük fırsatı sundu.

30 yılı aşkın bir süredir bu süpernova, NASA Hubble, Chandra Xray ve 66 antenden oluşan güçlü bir dizi olan ALMA tarafından inceleniyor. İşte ortaya çıkan bazı önemli bulgular; bu yüzden biraz yavaşlayın, arkanıza yaslanın, çünkü bunlar yeni:

- Hubble'ın gözlemleri, süpernovanın çevresindeki yoğun gaz halkasının (görüntünün tam ortasında görülebilir) yaklaşık bir ışık yılı genişliğinde olduğunu ve optik ışıkta parladığını gösterdi. Bu gaz halkası, yıldız patlamadan en az 20,000 yıl önce mevcuttu. Patlamanın morötesi ışığı, halkadaki gazı uyararak onlarca yıl boyunca parlamasını sağladı.

- Chandra verileri, 1993'ten 2013'e kadar giderek daha parlak hale gelen genişleyen bir X-ışını emisyon halkasını ortaya çıkardı. Orijinal patlamadan yayılan şok dalgası, süpernovayı çevreleyen gaz halkasına çarparak onu ısıttı ve bu süreçte X-ışınları oluşturdu.

- 2012'den itibaren gökbilimciler, ALMA'yı kullanarak süpernovanın parlayan kalıntılarını incelemeye başladılar ve bu kalıntının büyük miktarlarda yeni toz ürettiğini keşfettiler. Bu tozun bir kısmı yıldızlararası uzaya yayılacak ve başka bir sistemde gelecekteki yıldızların ve gezegenlerin yapı taşlarına dönüşebilecek. Aynı zamanda, bu gözlemler erken evrendeki tozun muhtemelen benzer süpernova patlamalarından kaynaklandığını gösteriyor.

Görüntü açıklaması:

Kırmızı tonlarındaki gaz ve toz bulutları görüntünün üst kısmını ve biraz da alt kısmını kaplıyor. Tam ortada patlayan bir yıldızın kalıntısı olan Süpernova 1987a görülüyor. Süpernovanın bulunduğu yer pembemsi ışıklı bir halka ile çevrelenmiştir. İki soluk dış halka da görülebiliyor. Yıldızlar ve galaksiler kırmızı ve mavi ışık yayarak parlıyor.

 

Kredi: NASA, ESA, R. Kirshner (Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi ve Gordon ve Betty Moore Vakfı) ve M. Mutchler ve R. Avila (STScI)