Açık Denizlerde Mesafe Ölçümü

15. yüzyılda Müslümanlar, Hint Okyanusu'nda, aynı çizgiden eğimli ve ekvatora paralel uzaklıkları ölçme yöntemleri geliştirmiş, böylece açık denizde bulunan noktayı saptama ve gerçeğe çok yakın haritalar çizme olanağı bulmuşlardı. İslam denizcilerinin kitaplarından bize ulaşan mesafe hesapları, gerçeğe çok yakındı. 1520 yılı civarında Portekizce'ye uyarlanan bir haritada görünen ekvator uzunluğu, günümüzde bilinen değerden hemen hemen hiç farklı değil. Bir gerçeği anarak söyleyelim ki, o çağın Portekizli denizcileri ve tarihçileri bu haritaları Müslümanlardan aldıklarını hiç saklamıyorlardı!

Dünyada ilk insanlı roket sizce kim tarafından fırlatıldı? Şaşıracaksınız, ama bunu yapan biziz. Türkler! Dünyada ilk insanlı roket, sanıldığı gibi 1960’lı yıllarda Amerikalılar veya Ruslar tarafından değil, 1633 yılında Türkler tarafından fırlatıldı! Evliya Çelebi, seyahatnamesinde Hasan Çelebi adlı Türk'ün, barutla çalışan iki katlı roket yaptığını; ateşlenen roketin, denize düşmeden önce 2,5 km yol aldığını aktarıyor. Lagari Hasan Çelebinin roketindeki ana motorun çevresinde 6 küçük motor daha bulunduğunu ve bu küçük motorların roketi havaya yükselten ilk kademeyi oluşturdukları konusunda bilgi veren Evliya Çelebinin bu anlatımı epey ilginç.

Bu sistem, ilk kademedeki roketlerin yakıtı tükendiğinde, ikinci kademeyi oluşturan ve daha büyük olan ana motorun devreye girerek, roketin daha da yükselmesinin sağlandığı "modern füze" prensibi ile tıpatıp aynı! Evliya Çelebi'nin genellikle abartılar ve "beyaz yalanlarla süslediği seyahatnamesinde geçen bu olayın ne kadar doğru ne kadar hayal ürünü olduğu, bugüne dek bilinmiyordu. Lagari adında bir Sipahi Ocağı askerinin Kırım'a sürülmesine ilişkin padişah hükmünün bulunması, Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde de geçen "önce ödüllendirme, sonra sürülme" olayını doğruluyordu!