Atomun çekirdeğindeki elektronları birbirinden ayıran mesafenin, bugün fizik derslerinde öğretmenlerin karatahtaya çizdikleriyle uzaktan yakından alakası yok... Eğer bir atomun çekirdeğini bir santimetre çapında bir daire olarak çizersek, elektronları bu daireden en az bir kilometre uzaklığa yerleştirmemiz gerekir. Gerçekte, atomlar içi boş parçacıklar... Onların içi boş olduğu için, atomlardan oluşan maddeler de, hangi durumda olurlarsa olsunlar, boş... Kuşkusuz katı maddeler sıvılara oranla biraz daha fazla, sıvı maddeler de gazlara oranla biraz daha fazla yoğunluk taşıyorlar.

Ancak, bu yoğunluk farklılıklarının, kendi içinde gerilip genişleyen atomların durum değişiklikleriyle bir alakası yok... Katı nesneler daha yoğun ise, bunun nedeni, onu oluşturan moleküllerin, yanyana daha düzenli sıralanması… Bunun tam tersine, sıvı ve gaz maddelerde bu moleküller dağınık bir biçimde bulunuyorlar. Genel olarak, düzenden düzensizliğe geçiş, katı bir maddeyi ısıtınca ortaya çıkıyor: Termik enerji moleküller arasındaki elektrik bağlantılarını kırıyor. Derece yükseldikçe, karışıklık daha da büyüyor. Çünkü moleküller birbirlerinden daha fazla uzaklaşıyorlar ye aralarındaki boş mesafe artıyor. İki molekül arasındaki uzaklık, milimetrenin 10.000'de birine ulaştığında ise su buharı kabarcık haline dönüşüyor.

Yeryüzünde, bir maddenin doğal halde yoğunluğu hiçbir zaman santimetreküpte 22,3 gramı geçmiyor. Öte yandan, bir maddenin yoğunluğunu, atomlarının yapısını altüst ederek artırmak mümkün... Örneğin, yoğun bir plazma, yörüngesinden koparılmış elektronların ve atomik çekirdeklerin ka-rıştırılmasıyla gerçekleştiriliyor. Bugüne kadar üretilmiş en yoğun plazma, santimetreküpte 1 kg'lık bir yoğunluğa sahip... Alevler daha az yoğun plazmalar olarak kabul ediliyorlar. Yıldızlara ilişkin maddelerin büyük bir çoğunluğu da bu konumda... Evrende bu durumun önemli bir istisnası "pul-sar" adı verilen küçük yıldızlar... Bunlarda yoğunluk zaman zaman santimetreküpte 100 milyon tona ulaşıyor. Ne var ki, pulsarlarda atomlardan söz etmek mümkün değil... Bunlar atomlardan değil, en üst noktada yoğunlaşmış nötronlardan oluşuyorlar.