Ay'da buz olduğunu biliyoruz daha az net olan ise nereden geldiği. Yeni bir çalışma, Dünya ve Güneş'ten dolaylı olarak gelen elektron dalgalarının Ay yüzeyinde donmuş su oluşumuna katkıda bulunduğunu öne sürüyor.

Bu elektronlar Ay'a, gezegenimizin uzayda ilerlerken geride bıraktığı Dünya'nın manyetik kuyruğuna girip çıkarken çarpıyor.

Manyetotail içinde, Dünya'nın atmosferinden ve Güneş'ten gelen güneş rüzgarı radyasyonundan çekilen yüksek yüklü elektron ve iyonlardan oluşan bir plazma tabakası vardır.

Bilim insanları daha önce manyetokuyruğun ve daha büyük manyetosferin Ay'da su oluşumunda oynayabileceği rolü incelemişlerdi. Manyetosfer, Dünya'nın koruyucu manyetik alanının Güneş'in güneş rüzgârını geri püskürtmesi ve ardından çeşitli etkiler yaratmasıyla oluşur.

Mānoa'daki Hawai'i Üniversitesi'nden gezegen bilimci Shuai Li, "Bu, Ay yüzey suyunun oluşum süreçlerini incelemek için doğal bir laboratuvar sağlıyor" diyor.

"Ay manyetik kuyruğun dışındayken, Ay yüzeyi güneş rüzgârı ile bombardımana tutulur. Manyetotailin içinde neredeyse hiç güneş rüzgârı protonu yoktur ve su oluşumunun neredeyse sıfıra düşmesi beklenir."

Ancak uzaktan yapılan analizler durumun böyle olmadığını gösteriyor. Daha önceki çalışmalar güneş rüzgârlarından kaynaklanan hidrojen iyonlarının Ay'da su oluşturduğuna işaret ediyordu, ancak görünen o ki bu su, Ay yüzeyi güneş rüzgârlarından korunduğunda, magnetotail içinde oluşmaya devam ediyor.

Araştırmacılar, başka güçlerin, özellikle de elektronların devrede olduğunu düşünüyor. Bunun gerçekleşmesinin yollarından biri, yüksek enerjili elektronların Ay toprağıyla tepkimeye girerek, daha sonra su oluşturabilecek sıkışmış hidrojeni serbest bırakmasıdır.

Li, "Manyetotailde, güneş rüzgarı protonlarının implantasyonu ile doğrudan ilişkili olmayan ek oluşum süreçleri veya yeni su kaynakları olabilir" diyor. "Özellikle, yüksek enerjili elektronların radyasyonu, güneş rüzgârı protonlarıyla benzer etkiler gösterir."

Kesin bir sonuca varmak için Ay yüzeyinde daha fazla gözlem ve deney yapılması gerekecek, ancak bu ilginç bir öneri bilim insanlarının Ay'ın suyunun ilk olarak nereden kaynaklandığını belirlemek için araştırdığı pek çok öneriden biri.

Ay'daki suyun kaynağının bilim insanlarını büyülemesinin pek çok nedeni var: Bize Ay'ın geçmişi hakkında daha fazla şey öğretiyor ve Ay yüzeyinde nasıl uzun süre yaşayabileceğimizi anlamamız açısından da hayati önem taşıyor.

Li şöyle diyor: "Bu bulgu ve paslı Ay kutuplarına ilişkin önceki bulgularım, Dünya ananın Ay'a pek çok tanınmayan açıdan güçlü bir şekilde bağlı olduğunu gösteriyor."

 

Kaynak: https://www.sciencealert.com/