Ay yüzeyinde 100'ü aşkın bilim­sel deneme ve gözlem yapıldı. Bunlardan ABD'nin "Apollo" ve SSCB'nin "Luna" serisi en önemli­leri... Günümüzde, bu istasyonların en az 5 tanesi Dünya'ya sürekli bil­gi ulaştırıyor. Ay'dan getirilen yüz­lerce kilo taş, 20 kadar ülkeden 1000 bilim adamı tarafından değişik yönleriyle inceleniyor...

Ay, katı parçacıkların biraraya gelmesiyle Dünya territoryumu dı­şında oluşmuş ve büyük bir olası­lıkla birkaç milyar yıl önce Dünya tarafından tutularak uydu haline ge­tirilmiş bir gök cismi. Dünya çev­resindeki dolanımını, elips şeklinde bir yörüngede, saatte ortalama 3681 km. hızla, 27 gün, 7 saat, 43 dakika ve 11.5 saniyede tamamlı­yor. Bu süre içinde kendi etrafında da döndüğü için, Dünya'dan yüzde 59'u ve hep aynı yüzü görünüyor. Ay'ın yörünge düzlemi ile Dün-ya'nın yörünge düzlemi arasında 5 derece 9 dakikalık bir açı varkı var. Ay'ın dönme ekseni, kendi yörünge düzlemine hemen hemen dik... Dünya'ya uzaklığı ise, yörünge du­rumuna göre 356 bin km ile 407 bin km arası değişiyor... Yarıçapı da 1738 kilometre...

Ay'ın çekim gücü az olduğu için gazları tutamıyor ve bu nedenle de atmosferi hemen hemen hiç yok. Yüzeyinde su birikmesi de aynı ne­denle olanaksız. Güneş'ten aldığı ışınların yüzde 7'sini yansıtıyor. Sı­caklığı, öğle vakti ekvatorunda 130 derece C, gece ise -200 C... Hiç erozyon olmadığı için, yüzeyindeki şekiller oluştuğu gibi kalmış; üçte ikisi dağlık ve engebeli, üçte biri ise düz. Engebeli bölümler Güneş ışığı­nın yüzde 18'ini, düz bölümler ise yüzde 6-7'sini yansıtıyor. Dünya'dan görünmeyen arka yüzü çok daha engebeli... Çoğu göktaşı çarpma­sından, bir kısmı da yanardağ işlev­lerinden oluşmuş çok sayıda krate­ri var ve bunların en büyüklerinin çapı 300-400 km... Az miktarda yeni mineraller bulunmakla birlikte, ge­nel yapısı Dünya'daki kayaçlara benziyor. Krom, titan ve zirkon Dünya'dakinden fazla, nikel, sod­yum, potasyum ve europyum Dün­ya'dakinden daha az. Özellikle de­mir/nikel oranı, tanıdığımız diğer gök cisimlerinden daha yüksek. Üç­te biri demir olan kütlesinde karbon ve azot hemen hemen hiç yok...