Aralık 26, 2024

Bir Saat Neden 60 Dakika? (II)

Şimdi, eğer kullanıyorsanız, kol saatinize ya da en yakınınızdaki sayısal olmayan bir duvar saatine bakın. Bu saatler hemen daima dairesel bir kadrana sahipler. Zamanın dairesel bir kadran üzerinden izlenmesi ve sayılması da Sümerlere ait bir buluş olarak biliniyor. Günün saatlerine dairesel bir kadran üzerine yerleştirilmiş bir çubuğun gün içinde gölgesinin yer değiştirmesine bağlı olarak izlemekteydiler.

Bir Saat Neden 60 Dakika? (II)

Sümerliler daireyi iyi tanıyorlardı. Bir noktadan eşit uzaklıktaki noktaların çemberi oluşturduğunu biliyorlardı. Bir dairenin çember uzunluğunun yarıçapa bağlı olarak nasıl hesaplanabileceği hakkında oldukça iyi fikirleri vardı. Burada pi sayısının geçmişine girmek düşüncesinde değilim ama Sümerlere göre bu 3,125 civarında bir sayıdır.

Bir Saat Neden 60 Dakika? (II)

 Ancak biraz hayalinizi kullanın: Çemberin içine düzgün çokgen çizerken, düzgün altıgenden daha kolay çizebileceğiniz bir çokgen var mı: Merkezden geçen herhangi bir doğrunun çemberi kestiği noktadan başla, pergelini yarıçap kadar aç ve sırayla işaretle. Sümerler, çemberin içine çizilmiş bir düzgün altıgenin çevresinin, yarıçapın tam tamına altı katı olduğunu biliyorlardı. Kenarlardan her biri de, haliyle yarıçap uzunluğundadır ve buradan hareketle, çemberin çevresini hesaplamak için bir formülleri de vardı: altıgenin çevresi/çemberin çevresi=(57/60)+(6/60)2. Bu hesaptan giderseniz pi=3,125 buluyorsunuz.

Bir Saat Neden 60 Dakika? (II)

Çemberin içine çizilmiş bu altı adet eşkenar üçgen, çemberin 360’a bölünmesinin ana nedeni olsa gerektir: 60 derecelik 6 tane eşkenar üçgen! Çok pratik; her üçgenin çember kirişinin orta noktasına merkezden çizdiğin doğrularla güzelim 12’yi de buluyorsun. Sanırım böyle bir öyküsü var çemberin neden 360 derece, üçgenin iç açılarının toplamının neden 180 derece, saatin kadranının neden 12 saat, her saatin neden 60 dakika olmasının. Burada anlattıklarımın tahmin edebileceğiniz gibi matematiksel ispatları yok. Ancak matematik tarihi üzerine yapılmış çalışmaların bizi getirdiği nokta burası.

Yorumlar

  • Zaman insanlığın yarattığı en ilginç kavramlardan birisi

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Editörün Son İçerikleri

Darbeye Dayanaklı Kumaşlar

Darbeye Dayanaklı Kumaşlar

Laternacılar ve Karnaval

Laternacılar ve Karnaval

Apokria Karnavalı ve Osmanlı

Apokria Karnavalı ve Osmanlı

Apokria Festivali ve İstanbul

Apokria Festivali ve İstanbul

Editörlerin Son İçerikleri

kaptanfilozof06

Ayrışma

probiyotik

Darbeye Dayanaklı Kumaşlar

bubble30
Nielawore

KIŞ DÖNÜMÜ DOLUNAYI: SOĞUK AY

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun