Kasım 21, 2024

Doppler Kayması

"Doppler Kayması" denilen olayın ilkeleri ise şöyle: "Eğer bir yıldız bizden (Dünya'dan) uzaklaşıyorsa, gösterdiği tayf çizgileri kırmızıya; aksine olarak yıl­dız bize yaklaşıyorsa tayf çizgileri mora doğru kayıyor..." Buradan yola çıkılarak galaksilerin ünlü "kırmızıya kayma"sı bulunuyor. Galaksiler biz­den ne kadar uzaksa, tayfları o kadar çok kırmızıya kayıyor. Buradan da ev­renin genişlediği sonucu çıkartılıyor.

Doppler Kayması

1802 yılında Wollston, Newton'un deneylerini tekrarlarken, Güneş'in tayfında dört karanlık çizgi bulmuş­tu. Güneş'in tayfı, bu kez içinde nit­rik asit, turpentin yağı gibi farklı sıvı­lar içeren prizmalarla alındı ve yine aynı tayf elde edildi. Yanı tayf, kırı­lan ortama bağlı değildi. Daha sonra 1815 yılında, bu kez Fraunhofer, Gü­neş tayfında 574 karanlık çizgi buldu. Bu çizgileri, Dünya'nın atmosfe­rinin neden olduğu soğurma çizgilerisandı. Fakat Frauhofer, birçok parlak yıldızın tayfını alıp bunların Güneş'inkinden tamamen farklı olduğunu görünce, bu düşüncenin de yanlış ol­duğu anladı.

Doppler Kayması

Frauhofer aynı zamanda, Dünya elementlerinin çizgilerinin konumları ile Güneş'in ve yıldızların karanlık çizgilerinin tayftaki konumları ara­sında bir uygunluk olduğunu da farketti. Ancak buna bir anlam veremedi. Daha sonra Kirchoff, "Yıldızlar ve Güneş'in akkor halindeki çok sıcak cisimler olduğunu, etraflarını da daha az sıcak ve ince bir atmosfer tabaka­sının kapladığını" buldu. Tayfta gö­rülen karanlık çizgiler, birçok gök cisminde bulunan atmosfere aitti.

Doppler Kayması

Venüs, ışığını doğrudan Güneş'ten alıyor. Venüs ışı­ğının tayfında yüzde 90 oranlarında CO2 (karbondioksit) gazı gözleniyor. Eğer Venüs'ün atmosferi olmasaydı, elde edilen tayf, Güneş'in tayfının tıp­kısı olacaktı. Bunun anlamı çok açık; Venüs'ten yansıyarak gelen Güneş ışı­ğı, Venüs atmosferinde bulunan CO2 gazı tarafından soğuruluyor. Venüs tayfında soğurma bantları gözleniyor. Aksi durumda Venüs'e inmemiz gere­kecekti. Oysa şimdi buna gerek yok. Aynı sonuç uydularla yapılan araştır­malarla da onaylanıyor...

Doppler Kayması

Bütün yıldızların tayfında çok kuv­vetli "Groller" çizgileri görünüyor. Bu bütün evrende ve galaksilerde hep aynı... Bu da evrendeki en bol elemen­tin hidrojen olduğunu kanıtlıyor. Çün­kü, her tarafta en belirgin çizgiler hid­rojen çizgileri... Hidrojenden sonra ge­len element ise helyum... Helyumdan daha ağır elementlerin toplam kütlesi, yıldız kütlesinin yüzde 3'ünden fazla değil... Yıldız tayflarından bu kimya­sal bileşikleri görüyoruz.

Yorumlar

  • İlginç ama uzay bilimi için çok önemli bir keşif

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Editörün Son İçerikleri

Yazı Nasıl Gelişti?

Yazı Nasıl Gelişti?

Nuh’ un Gemisi

Nuh’ un Gemisi

Nuh Suların Çekildiğini Nasıl Anladı?

Nuh Suların Çekildiğini Nasıl Anladı?

Nuh Tufanı Sonrası Ziyafet

Nuh Tufanı Sonrası Ziyafet

Editörlerin Son İçerikleri

kaptanfilozof06

Sadece İsimle

probiyotik

Yazı Nasıl Gelişti?

bubble30
Nielawore

HUNTER NEBULA M43

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun