Samanyolu'ndaki en gizemli yıldızlardan birinin tuhaf davranışının yakında bir açıklaması olabilir.

Boyajian'ın Yıldızı ya da KIC 8462852 daha az resmi olarak Tabby'nin Yıldızı olarak bilinir, yaklaşık 1,470 ışık yılı uzaklıkta sarı-beyaz bir parıltıdır ve garip kısa vadeli parlaklık dalgalanmaları ve uzun vadeli değişiklikleri şimdiye kadar bilim insanlarının açıklama girişimlerine meydan okudu.

Neler olup bittiğine dair birkaç aday var, ancak daha ayrıntılı bilgi olmadığı için ilerleme durdu. Ancak daha fazla beklemek zorunda kalmayacağız.

Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'nden (STScI) astronom Massimo Stiavelli liderliğindeki bir ekip, James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanarak Boyajian Yıldızı'nın gözlemlerini yaptı ve bunları deşifre etmeye çalışıyor.

Ekip önerilerinde "KIC 8462852 (Boyajian'ın Yıldızı) hem derin 'dalma' olayları hem de uzun vadeli değişiklikler gösteren olağanüstü bir ışık eğrisi sergiliyor" diye yazdı.

"Gözlemlenen ışık eğrisi değişimlerine neden olan yıldız çevresi malzemeden kaynaklanan termal emisyonu ölçmek için bu nesnenin 1,7 ila 25 mikron dalga boyu aralığında gözlemlenmesini öneriyoruz."

Adını, tuhaflığının keşfini duyuran makaleye öncülük eden Louisiana Eyalet Üniversitesi astrofizikçisi Tabetha Boyajian'dan alan Boyajian Yıldızı, 2015'ten beri bir bilmecedir. Keşfinden bu yana, normal parlaklığının yüzde 22'sine kadar birçok kez karardığı gözlemlendi. Ve kayıtlar bunu yıllardır tekrar tekrar yaptığını gösteriyor.

Bilim insanları bir yıldızın ışığının kararmasına neden olabilecek olguları biliyorlar. Bunun en bariz örneği yörüngede dönen bir ötegezegendir. Ancak dış gezegenler yıldız ışığında periyodik düşüşlere neden olur ve bu düşüşler genellikle her seferinde ışığın aynı küçük yüzdesini engeller. Boyajian'ın Yıldızı düzensiz bir şekilde, farklı derinliklerde kararır ve düşüşlerin zamanlamasında algılanabilir bir model yoktur.

Tek seferlik bir düşüş bir okültasyon ya da yıldızla aramızdan geçen rastgele bir şey olabilir. Ama Boyajian'ın Yıldızı'nda gördüğümüz şey bu da değil. Aslında, kayıtlar onun önemli parlama dönemlerinden de geçtiğini gösteriyor. Gerçekten de tam bir ucube (belki de türünün tek örneği olmasa da).

Yıldızın sönükleşmesiyle ilgili açıklamalar, nispeten basit olan yörüngedeki toz veya enkaz bulutlarından, Boyajian'ın Yıldızı'nı dünyevi üne kavuşturan "uzaylı mega-yapı" hipotezine kadar uzanmaktadır. O zamandan beri bu hipotez elendi, ancak bu bizi bir cevaba daha fazla yaklaştırmadı.

Işığın kızılötesi dalga boylarının morötesi bantlardan daha kolay karardığı gerçeği, düşüşlere neden olan şeyin katı bir nesne olmadığını düşündürmektedir.

Seçenekler arasında kuyruklu yıldız sürüleri, yıldıza çok yaklaşan parçalanmış bir ötegezegenden gelen enkaz, parçalanmış bir öteaydan gelen enkaz, bir tür garip iç dalgalanmalar (Betelgeuse, var mı? Tamam, farklı türde bir yıldız, ama yine de imkansız değil!) ve düzensiz bir toz bulutu yer alıyor.

Henüz aklımıza gelmeyen bir şeylerin olması da mümkün! Stiavelli ve meslektaşları, NIRSpec ve MIRI ile yakın ve orta kızılötesinde toplanan JWST gözlemlerinin bunu daraltmaya yardımcı olacağını umuyor. Özellikle de kızılötesi dalga boyları toza daha kısa dalga boylarından daha etkili bir şekilde nüfuz ettiğinden ve JWST güçlü bir kızılötesi teleskop olduğundan.

"Bu gözlemlerin ilk amacı, yıldızın davranışına ilişkin rakip modeller arasında ayrım yapmaktır: bir tespit, okült malzemenin yıldız çevresi doğasını doğrulayacaktır; tespit edilmemesi oldukça kısıtlayıcı olacak ve yıldızın ışık eğrisi için yıldızlararası ortamdaki yoğun malzeme düğümleri veya kara delik gibi karanlık bir nesnenin araya giren soğuk bir diski gibi alternatif modellerin daha da geliştirilmesini motive edecektir" diye yazıyorlar tekliflerinde.

"Bu gözlemlerin ikinci amacı, bir tespit durumunda, bu olağanüstü nesneyi daha iyi anlamak için yıldız çevresindeki tozun sıcaklığını ve parlaklığını belirlemektir."

Henüz başka bir cevabımız yok araştırmacılar muhtemelen yeni spektrumları analiz etmek ve ne anlama geldiklerini çözmek için çok çalışıyorlar ancak program tamamlandı olarak işaretlendiğinden, umarım artık uzun sürmez.

 

Kaynak: https://www.sciencealert.com/