Başka bir galakside yaşayan uzaylı gökbilimciler, Samanyolu'muzun 100 milyar yıldızını gece gökyüzünde küçük bir ışık bulanıklığından biraz daha fazlası olarak görebilirler. Yine de bu soluk lekedeki ışık frekanslarını analiz ederlerse, galaksimizin neyden oluştuğunu çözebilirler.

Bu da şu soruyu gündeme getiriyor: Samanyolu'nun kimyası milyonlarca ışık yılı uzaklıktan nasıl görünüyor?

Almanya'daki Max Planck Astronomi Enstitüsü ve Çin'deki Yunnan Üniversitesi tarafından yürütülen araştırma bu soruya bir yanıt verdi: Galaksimiz türünün tek örneği olmasa da tuhaf bir galaksidir.

Samanyolu, benzer büyüklükteki diğer galaksiler arasında, merkezde çok düşük olan, yarı yola doğru yükselen ve daha sonra galaksinin eteklerinde tükenen metal konsantrasyonları ile öne çıkıyor.

Karşılaştırıldığında, diğer galaksilerin metal dağılımı çok daha düzdür, bir çörekten çok bir krep gibidir.

Araştırmacılar galaksimizin "benzersiz olmadığını ancak yaygın da olmadığını" bildiriyor. "Samanyolu, kendi kütlesindeki bir galaksi için tipik bir metaliklik dağılımına sahip olmayabilir."

Gökbilimciler 'metal' kelimesini hidrojen ve helyumdan daha ağır olan tüm elementleri ifade etmek için kullanırlar.

Hidrojen ve helyum çekirdekleri Büyük Patlama'dan yaklaşık üç dakika sonra oluşmuş, elektronlar ise yaklaşık 380.000 yıl sonra atomları oluşturmak üzere yola çıkmıştır. Daha ağır elementler milyarlarca yıllık yıldız evriminin ürünüdür ve ortaya çıkmaları için daha fazla zaman gerekir.

Bu nedenle, Evren'in tarihinde daha erken doğan yıldızlar, daha sonra doğanlara göre daha az metale sahip olma eğilimindedir.

Araştırmacılar Samanyolu'nu Apache Point Gözlemevi'ndeki Yakın Gökadaları Haritalama (MaNGA) araştırmasının bir parçası olarak gözlemlenen benzer kütleli 321 galaksiyle karşılaştırdılar. Bu galaksilerin sadece yüzde birinin metal dağılımı açısından Samanyolu ile eşleştiğini buldular.

Araştırmacılar ayrıca Samanyolu'nu, 13,8 milyar yıllık bir süre boyunca on binlerce galaksinin evrimini modelleyen TNG50 Evren simülasyonunda yaratılan 134 galaksi ile karşılaştırdı.

Simüle edilen galaksilerin sadece yüzde 11'i bizimkine benziyordu.

Samanyolu neden bu kadar tuhaf?

Birkaç açıklama var. Belki de daha düşük metal içeriğine sahip yaşlı yıldızlar galaksinin merkezindeki tüm kaynakları tüketmiştir. Bu da orada az sayıda genç yıldızın doğduğu anlamına gelir ki bu da merkezdeki metal düşüşünü açıklar.

Alternatif olarak, Samanyolu'nun merkezindeki süper kütleli kara delik beslenirken radyasyon yaymış ve merkezde yıldız oluşumunu zorlaştırmış olabilir.

Samanyolu'nun kenarlarındaki metal azlığı, galaksimizin düşük metal içeriğine sahip başka bir galaksiyi yutmasından kaynaklanıyor olabilir.

Araştırmacılar, bir diğer olasılığın da Samanyolu'nun yıldız diskinin tahmini boyutunun yanlış olması olduğunu ve bunun WHT Geliştirilmiş Alan Hızı Kaşifi (WEAVE) ve Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması V (SDSS-V) gibi gelecek araştırmalarda ele alınabileceğini söylüyor.

Araştırmanın başyazarı ve gökbilimci Jianhui Lian, "Samanyolu'nun özel olup olmadığını bilmek istiyorsak, ev galaksimizi daha uzak galaksilerle karşılaştırmanın yollarını bulmamız gerekiyor" diyor.

"Gökbilimciler yüz yıl önce Samanyolu'nun evrendeki tek galaksi olmadığını fark ettiklerinden beri bu açık bir soruydu."

 

Kaynak: https://www.sciencealert.com/