Bilim insanları, Güneş atmosferindeki meteor benzeri ateş toplarının, koronal yağmur fenomeni sırasında kayan yıldız yağmurları gibi yağdığını keşfetti.

Bununla birlikte, Güneş'in "meteorları" geçen kuyruklu yıldızların ya da asteroitlerin kalıntılarından ziyade, saniyede 150 kilometre (93 mil) gibi yüksek bir hızla Güneş yüzeyine geri düşerken etraflarındaki atmosferdeki gazı ısıtan plazma toplarından oluşmaktadır.

İngiltere'deki Northumbria Üniversitesi'nden güneş fizikçisi Patrick Antolin'in öncülük ettiği bu detayların keşfi, bilim insanlarının Güneş'in atmosferi ve neden garip ve paradoksal bir şekilde yüzeyden çok daha sıcak olduğu hakkında daha fazla bilgi edinmelerine yardımcı olabilir.

Ön baskı sunucusu arXiv'de yer alan araştırma Astronomy & Astrophysics dergisinde yayınlanacak ve bu hafta İngiltere Kraliyet Astronomi Topluluğu'nun yıllık Ulusal Astronomi Toplantısı'nda sunulacak.

Koronal yağmur- neyden oluştuğu dışında- Dünya'daki yağmurla aynı fiziksel yasalara uyar. Isınan madde yüzeyden yükselir ve yükseldikçe soğuyarak tekrar aşağıya düşmesine neden olur. Dünya'da bu genellikle sudur. Güneş'te ise plazma, güneş yüzeyinden çıkıntı yapan döngüsel manyetik alanların izini sürer.

Koronal yağmurun nasıl işlediğini az çok biliyoruz ama Avrupa Uzay Ajansı'nın Güneş Yörünge Aracı (SolO) bize şaşırtıcı derecede yakın bir görüntü verdi. Mart 2022'de sonda, bu tür cesur manevraların ilkinde yıldızımızın sadece 48 milyon kilometre (30 milyon mil) yakınına girdi. Perihelion adı verilen bu yakın karşılaşma, gökbilimcilere incelemek için çok sayıda yakın veri sağladı.

Antolin ve meslektaşları, koronal yağmurda aşağı düşen 250 kilometre (155 mil) genişliğe kadar plazma kümelerinin yüksek çözünürlüklü verilerini buradan elde ettiler. Ayrıca, Güneş'e doğru geri düşerken bu kümelerin altında, güneş atmosferindeki gazın yaklaşık 1 milyon santigrat dereceye kadar sıkıştığını ve ısındığını buldular. Bu sıcak noktalar, kümeler inişlerine devam ederken birkaç dakika sürüyor.

Burada, Dünya'da, göktaşları düştüğünde, benzer bir şey olur (bu kadar ısınmasa da), kaya parçalarını ya aşınan ya da ısı ve basınçtan patlayan ateş toplarına dönüştürür. Ancak araştırmacılar, Güneş'te işlerin biraz daha farklı olduğunu buldular.

Güneş atmosferi çok ince olduğu için, plazma kümeleri Dünya'da meteorların yaşadığı türden bir ablasyon yaşamaz. Ve manyetik alanın ilmekleri, kümelerin içinden geçtiği bir tür tünel görevi görür. Bu nedenle, plazma topları muhtemelen yüzeye sağlam bir şekilde ulaşır ve yere indiklerinde kısa bir ısı ve ışık parlamasına neden olurlar. Bu da SolO tarafından görüntülendi.

Ancak manyetik döngüler, plazmanın meteorların yaptığı gibi bir kuyruk oluşturmasını da engeller. Bu da onları görmenin çok daha zor olduğu anlamına geliyor.

Antolin, "SolO Güneş'e yeterince yakın bir yörüngede dönüyor ve yağmurun korona üzerindeki etkisi gibi korona içinde meydana gelen küçük ölçekli olayları tespit edebiliyor, bu da bize koronal ortamın bileşimini ve termodinamiğini anlamak için çok önemli olan değerli bir dolaylı sonda sağlıyor" diyor.

"Sadece koronal yağmuru tespit etmek bile güneş fiziği için büyük bir adımdır çünkü bize güneşin milyonlarca dereceye kadar nasıl ısıtıldığı gibi büyük güneş gizemleri hakkında önemli ipuçları verir."

 

Kaynak: https://www.sciencealert.com/