Solar Orbiter uzay aracı, Güneş'in güney kutbuna yakın atmosferinde bir "delik" açıldığında uzayda hızla ilerliyordu.

Aslında bu bir delik değildi. Bu bir koronal delikti. Güneş'in dış atmosferinde sıcaklığın düştüğü bir nokta. Bu "soğuk" noktalar güneşin geri kalanı kadar parlak değildir, bu da görüntülerde derin bir delik gibi siyah görünmelerine neden olur.

Solar Orbiter Mart 2022'de deliği izlerken, güçlü aşırı ultraviyole enstrümanı daha önce kimsenin görmediği bir şey tespit etti: her yerde patlayan minicik fişekler.

Yukarıdaki video görüntüsünde güneşin kenarına yakından bakın. Küçük patlamalardan biri güneş yüzeyinden koyu bir çizgi olarak çıkıntı yapıyor.

Bilim insanları daha önce bu mini patlamaları tespit edemiyorlardı çünkü çok küçükler yani Güneş ölçeğinde. Bu parlak plazma jetlerinin her biri birkaç yüz kilometre uzunluğunda ve 20 ila 100 saniye sonra kayboluyor. Güneş fizikçisi Lakshmi Pradeep Chitta Nature'a yaptığı açıklamada, her birinin 3.000 ila 4.000 ABD hanesinin bir yılda tükettiği kadar enerji yaydığını söyledi.

Bu, bilim insanlarının alışık olduğu güneş patlamalarına kıyasla hiçbir şey. En büyük güneş patlaması türü, bir milyar hidrojen bombasına eşdeğer enerji yayan X sınıfı patlamadır. Bu, spektrumun diğer ucundaki nano patlamalardan bir milyar kat daha fazla enerji demektir.

Yeni keşfedilen patlamalar, X-patlamasının trilyonda biri kadar enerjiye sahip olan nano-patlamadan 1.000 kat daha az enerjiye sahiptir. Bu nedenle bilim insanları Perşembe günü Science dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmada bu bulgulara "pikoflar" adını verdiler.

Bu pikoflarlar koronal deliğin her yerinde olduğu için, araştırmacılar bunların güneşin geri kalanında da olduğundan şüpheleniyorlar.

Pikoflarlar Güneş'in en büyük sırlarından birini açığa çıkarabilir: Elektrik yüklü parçacıklardan ve güçlü manyetik alanlardan oluşan güçlü bir akımı nasıl ürettiği ve bu akımın Dünya'yı sürekli olarak nasıl patlattığı.

"Güneş rüzgarı" adı verilen bu akım, koronal delikler ya da büyük güneş patlamaları gezegenimize yöneldiğinde aşırı yüklenir. Ortaya çıkan su baskını Dünya'daki radyo sinyallerini engelleyebilir, güç şebekelerini devre dışı bırakabilir ve hatta uyduları yörüngeden dışarı itebilir. Böyle bir güneş fırtınasının teselli ödülü ise güzel auroraları, yani Kuzey Işıkları'nı tetiklemesidir.

Bilim insanları güneş rüzgarını daha iyi tahmin edebilmek ve Dünya'ya etkilerine hazırlanmak için daha fazla zaman kazandırmak için anlamak istiyorlar.

NASA'nın Parker Güneş Sondası'ndan elde edilen son bulgular, daha önce fark edilmeyen sürekli patlamaların güneş rüzgarını besliyor olabileceği fikrini destekliyor. Bu araştırmacılar başka "küçük ölçekli jet aktivitesi" bildirdiler.

Solar Orbiter çalışmasını ve Max Planck Güneş Sistemi Araştırmaları Enstitüsü'ndeki bir ekibi yöneten Chitta Space.com'a yaptığı açıklamada, "Jetler, genel olarak, daha önce güneş koronasında gözlemlenmiştir. "Gözlemlediğimiz pikoflare jetler, güneş koronasında daha önce gözlemlenmemiş olan en küçük ve enerjik olarak en zayıf jetlerdir."

Avrupa Uzay Ajansı'nın bildirdiğine göre, henüz göremediğimiz daha küçük, daha sık jetler de güneş rüzgarını besliyor olabilir.

NASA ve ESA, bu rüzgarları kaynağında incelemek amacıyla 2020 yılında Solar Orbiter'ı fırlattı. Bilim insanları bir gün güneşten gelen uzay havasını daha iyi tahmin edebilmeyi umuyor.

Şimdi bu soruyu incelemek için harika bir zaman, çünkü Güneş'in aktivitesi 11 yıllık döngüsünün zirvesine doğru ilerliyor. Güneşteki patlamalar, koronal delikler ve diğer güçlü patlamalar daha yaygın hale geliyor.

Brüksel'deki Belçika Kraliyet Gözlemevi'nde Solar Orbiter ile çalışan ve yeni çalışmanın yazarlarından biri olan güneş fizikçisi Andrei Zhukov, Nature dergisine verdiği demeçte, "Genel olarak şu anda bu bir altın madeni" dedi.

 

Kaynak: https://www.sciencealert.com/