James Webb Uzay Teleskobu'ndan alınan bu görüntü boyunca ince bir toz izi ve parlak yıldız kümeleri görülüyor. Gaz ve yıldızların parlak dalları, parlak merkezi çubuğu bu görüntünün sol üst tarafında görülebilen çubuklu sarmal gökada NGC 5068'e aittir -Webb'in iki aletinden bir bileşik. NASA Yöneticisi Bill Nelson, cuma günü Polonya'nın Varşova kentindeki Copernicus Bilim Merkezi'nde öğrencilerle bir etkinlik sırasında görüntüyü ortaya çıkardı.

NGC 5068, Başak takımyıldızında Dünya'dan yaklaşık 20 milyon ışıkyılı uzaklıkta yer almaktadır. Galaksinin merkezi, parlak yıldız oluşum bölgelerinin bu görüntüsü, yakın galaksilerdeki yıldız oluşum gözlemlerinin bir deposu olan astronomik bir hazine yaratma kampanyasının bir parçasıdır. Bu gözlemler astronomlar için iki nedenden dolayı özellikle değerlidir. Birincisi, yıldız oluşumunun, yıldızlar arasında uzanan ince plazma fiziğinden tüm galaksilerin evrimine kadar astronomideki pek çok alanın temelini oluşturmasıdır. Gökbilimciler, yakın galaksilerdeki yıldızların oluşumunu gözlemleyerek, Webb'den elde edilen ilk verilerden bazılarıyla büyük bilimsel ilerlemeleri başlatmayı umuyorlar.

İkinci sebep, Webb'in gözlemlerinin Hubble Uzay Teleskobu ve yer tabanlı gözlemevleri dahil olmak üzere teleskop kullanan diğer çalışmalara dayanmasıdır. Webb, astronomların daha sonra 10.000 yıldız kümesinin Hubble görüntüleri, Çok Büyük Teleskop'tan (VLT) 20.000 yıldız oluşturan emisyon bulutsusunun spektroskopik haritalaması ve 12.000 karanlık, yoğun moleküler bulutun gözlemiyle birleştirebilecekleri yakınlardaki yıldız oluşturan 19 gökadanın görüntülerini topladı. Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA) tarafından tanımlanır. Bu gözlemler elektromanyetik spektrumu kapsıyor ve gökbilimcilere yıldız oluşumunun ayrıntılarını bir araya getirmek için benzeri görülmemiş bir fırsat veriyor.

Webb, yeni doğan yıldızları çevreleyen gaz ve tozun içinden bakma yeteneğiyle, yıldız oluşumunu yöneten süreçleri keşfetmek için özellikle uygundur. Yıldızlar ve gezegen sistemleri, Hubble veya VLT gibi görünür ışık gözlemevleri için opak olan dönen gaz ve toz bulutları arasında doğarlar. Webb'in iki aletinin (MIRI (Orta Kızılötesi Enstrüman) ve NIRCam (Yakın Kızılötesi Kamera)) kızılötesi dalga boylarındaki keskin görüşü, gökbilimcilerin NGC 5068'deki devasa toz bulutlarının içini görmelerine ve yıldız oluşum süreçlerini şu şekilde yakalamalarına olanak sağladı: Bu görüntü, bu iki enstrümanın yeteneklerini birleştirerek NGC 5068'in bileşimine gerçekten benzersiz bir bakış sağlıyor.

Çubuklu sarmal gökada NGC 5068'in James Webb Uzay Teleskobu'nun MIRI aygıtından alınan bu görüntüsünde, sarmal gökadanın tozlu yapısı ve yeni oluşmuş yıldız kümelerini içeren parıldayan gaz kabarcıkları özellikle belirgindir. Küçük mavi-yeşil-kırmızı noktalar olarak temsil edilen bu görüntüye üç asteroit izi giriyor. Asteroitler, teleskopa uzaktaki hedeften çok daha yakın oldukları için bunlar gibi astronomik görüntülerde görünürler. Webb, astronomik nesnenin birkaç görüntüsünü yakalarken, asteroit hareket eder, bu nedenle her karede biraz farklı bir yerde görünür. MIRI'den alınan bu gibi görüntülerde biraz daha belirginler, çünkü birçok yıldız orta kızılötesi dalga boylarında yakın kızılötesi veya görünür ışıkta oldukları kadar parlak değiller, bu nedenle asteroitleri yıldızların yanında görmek daha kolay.

Çubuklu sarmal gökada NGC 5068'in James Webb Uzay Teleskobu'nun NIRCam aygıtından alınan bu görüntüsü, gökadanın parlak merkezi çubuğu boyunca en yoğun olan devasa yıldız popülasyonu ve içindeki genç yıldızlar tarafından aydınlatılan yanan kırmızı gaz bulutları ile süslenmiştir. Galaksinin bu yakın-kızılötesi görüntüsü, NGC 5068'in çekirdeğini oluşturan yaşlı yıldızların muazzam bir şekilde bir araya gelmesiyle doldurulmuştur. NIRCam'in keskin görüşü, astronomların galaksinin gazını ve tozunu dikkatle inceleyerek yıldızlarını yakından incelemesini sağlar. Yoğun ve parlak toz bulutları, sarmal kolların yolu boyunca uzanır: Bunlar, yeni yıldızların oluştuğu hidrojen gazı toplulukları olan H II bölgeleridir. Genç, enerjik yıldızlar etraflarındaki hidrojeni iyonlaştırarak kırmızıyla temsil edilen bu ışıltıyı yaratıyor.

 

Kaynak: 1