Bir çift bebek yıldızın nadir ve kısa ömürlü patlaması James Webb Uzay Teleskobu'nun (JWST) yeni bir görüntüsüyle ölümsüzleştirildi.

İkili yıldız ve patlaması Herbig-Haro 46/47 olarak adlandırılıyor ve Samanyolu'ndaki en muhteşem nesnelerden bazılarının sınıfına ait. Herbig-Haro cisimleri olarak bilinen bu cisimler kesinlikle güzeldir, ancak aynı zamanda bebek yıldızların oluşum sürecini anlamamıza yardımcı olabildikleri için bilimsel olarak da çok değerlidirler.

Bir Herbig-Haro nesnesinin oluşumu belirli bir dizi bileşen gerektirir. Oluşum süreci, protostar olarak bilinen ve henüz oluşum aşamasında olan bir bebek yıldızla başlar.

Protostarlar zaten yoğun olan bir gaz ve toz bulutundaki daha yoğun kümelerin kendi kütleçekimleri altında çökerek dönmeye başlamasıyla oluşur. Döndükçe, etraflarındaki buluttan daha fazla kütle alırlar.

Gökbilimciler bu malzemenin bir kısmının yıldıza ulaşmadığına inanıyor. Bunun yerine, protostarın dış çevresindeki manyetik alan çizgileri boyunca savruluyor ve kutuplara doğru hızlanıyor. Kutuplara ulaştığında, yüksek hızlarda kolimasyonlu bir jet olarak fırlatılır. Bu, aktif kara deliklerin jetleri fırlatma sürecine çok benzer.

Protostar jetleri daha sonra çevredeki bulut malzemesini delebilir ve inanılmaz yüksek sıcaklıklar bu malzemeyi plazmaya dönüştürür. Bu da protostarın her iki yanında, hala kalın bir toz ve gaz torusuyla örtülü olan iki parlayan lob üretir.

Böylece karanlık, tozlu bir blobdan püsküren bu parlayan nebulozite parçalarını elde edersiniz.

JWST'nin kızılötesi hassasiyeti, kızılötesi ışık diğer dalga boylarında olduğu gibi dağılmadığı için tozun içine bakabileceği anlamına geliyor. Böylece teleskop, bu tozlu düğümlerin içine bakarak içindeki bebek yıldızlara daha yakından bakmamızı sağlayabilir.

HH 46/47 sadece birkaç bin yaşında; yıldızların oluşması milyonlarca yıl alıyor, bu yüzden ikili yıldız daha yeni başlıyor. JWST'nin yeni görüntüsü, parlayan turuncu-beyaz bir leke etrafında merkezlenmiş, daha önceki bir patlamadan kalma iki turuncu lobu gösteriyor. İşte yıldızlar burada, kalın doğum bulutlarının içinde.

Daha yeni bir patlama, daha narin bir mavinin iplikleri olarak saat 2 yönündeki kırınım sivri ucunda görülüyor. Ve tüm yapının etrafındaki soluk mavi dantel benzeri malzeme, genellikle gökyüzünde bir gölge lekesi gibi görünen karanlık bir nebuladır. Burada, JWST'nin kızılötesi gözüne şeffaf hale getirilmiştir, böylece daha uzaktaki yıldızları ve galaksileri görebiliriz.

Bebek bir yıldızın jetlerinin, bir yıldızın büyümesi için çok önemli olduğu düşünülmektedir. Yavaş yavaş etrafındaki bulutun patlamasına yardımcı olarak yıldızın daha fazla büyümesini engelleyecek, ancak tamamen büyümüş nesnenin uzayın derinliklerinde özgürce parlamasına izin verecektir.

 

Kaynak: https://www.sciencealert.com/