Onca önleme karşın, bugün batı ülkelerinde bile büyük çığ felaketlerine rastlanıyor. 1970 yılının şubat ayında, Fransa'nın Val d'Isere kayak merkezindeki bir dağ evine düşen çığ 39 kişinin hayatına malolmuştu. Olayı daha sonra araştıran uzmanlar, tesisin yeterli güvenlik önlemi alınmadan inşa edildiğini saptamıştı. Bu felaketin acısı dinmeden bu kez Assy Vadisi'ne düşen bir çığ, aynı vadide bulunan bir sanatoryumu karlar altında bıraktı ve 72 hasta hayatını kaybetti. Bu iki olaydan birkaç yıl sonra bu kez İtalya'nın Aosta bölgesinde yaşayan yüzlerce kişinin hayatına malolan büyük çığ felaketi yaşanınca, batı dünyası da bu konuda çok geniş ve kapsamlı bir güvenlik sistemi geliştirdi. Bugün kayak merkezlerindeki tüm inşaatlar jeologlar tarafından yakından izleniyor ve denetleniyor. Nitekim son 10 yıl içinde öncekilere benzer felaketler yaşanmadı.
Son zamanlarda çığ altında kalanların büyük çoğunluğu güvenli pistlerin dışında macera arayan kayakçılar ya da bireysel dağcılar... Ancak, toplamda bu kayıpların sayısı da az değil... Örneğin Fransa'da her yıl yaklaşık 35 kişi çığ altında kalarak ölüyor. Bu nedenle, hâlâ birçok sırrı barındıran bu doğa olayını çözmek için yoğun çaba harcanıyor.
Kar tabakasının fiziksel yapısını ve iç mekanizmalarını inceleyen "nivoloji" yeni ve genç bir bilim dalı... Önünde de epeyce uzun bîr yol olduğu bir gerçek... Nivoloji biliminin temel sorunlarından birisi, karın yoğunluğunun çok çeşitlilik göstermesi... Bu durum o kadar somut ki, karın bu özelliği nedeniyle Eskimolar onu tam 50 farklı kelimeyle adlandırıyorlar. Eskimo dilinde "masak", taze ama nemli karı; "manngoutiksalgiortoq" ise ıslak karı ifade ediyor. Donma noktasına yakın bir sıcaklıkta kar billurlarının sivrilikleri toparlaklaşıyor. Bu fiziki biçimi alarak yağan kara "kuşbaşı" ya da "lapa lapa" deniyor. Bazı durumlarda ise, kar tanecikleri toz gibi ince ve kuru biçimde toprağa düşüyor. Bu yağış biçimi de "tipi" olarak adlandırılıyor. Son olarak, bol sulu bir biçimde havada dalgalanarak toprağa inen kar yağışına da "sulu sepken" diye anılıyor.
Yorumlar
Cidden çok tehlikeli
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız