Aralık 27, 2024

KİMYANIN RENGARENK DÜNYASI: BOYALAR – Friendz10

Plastikten kumaşa... Hepsi rengini milyonlarca ton pigmentten alıyor... Modern kimya, sürekli yeni pigmentler geliştirerek günlük yaşamın çehresini değiştiriyor. Çevremizdeki renk renk eş­yadan ancak bir kısmı do­ğal görünümünü koruyor. Geri kalanı ise, insan eliyle renklendirilmiş durum­da... Sözgelimi, bembeyaz bir kağıt elde etmek için renk açma işlemi yet­miyor; hamura beyaz bir pigment, "titan oksit" katmak gerekiyor. Aynı şekilde, kent kaldırımlarını döşeyen tuğlalardaki kırmızı renk için "bitüm­lü demir oksit"ten yararlanılıyor.

KİMYANIN RENGARENK DÜNYASI: BOYALAR – Friendz10

Binlerce yıldan beri bilinen boya­lar ve pigmentler, kökenlerine göre mineral ve organik olmak üzere iki grupta toplanıyor. Titan ya da demir oksit gibi ilk gruba girenler kayalar­dan çıkartılıyor. Ötekiler ise, 19. yüz­yılın sonuna kadar bitkilerden ya da hayvanlardan elde ediliyordu. Petro-kimya sanayiinin doğuşuyla, bunların yerini petrol türevlerinden karmaşık kimyasal tepkimelerle üretilen "orga­nik pigment"ler almış bulunuyor. Böylece, erguvan kırmızısı, artık Ak­deniz'de yaşayan venüstarağından (Murex pecten) değil, benzen moleküllerinden hazırlanıyor. Bu sentez renkleri, genellikle mineral kökenli olanlardan daha canlı, ama daha pahalıya mal oluyor ve kolayca solabili­yor.

KİMYANIN RENGARENK DÜNYASI: BOYALAR – Friendz10

Trilyonlarca liralık dünya boya pa­zarını birkaç büyük sanayi grubu paylaşıyor. En önemlileri ise Alman Bayer, Hoechst, BASF ile İsviçreli Ciba-Geigy ve Sandoz... Ama, bun­lardan hiçbiri boya malzemesinin tü­münü kendisi üretmiyor. İngiltere'de­ki Tioxyde gibi bazı fabrikaların üre­timi, dünya piyasasının talebini en az yüzde 80 oranında karşılayacak dü­zeyde, yalnızca titan oksit temelli pigmentlere dayanıyor. Gerçekte be­yazın kullanımı kağıt, yağlı boya ve plastikle sınırlı kalmıyor. Titan oksit, aynı zamanda tüm plastiklerin, yağlı boyaların pastel tonlarında mükemmel bir matlaştırma malzeme­si olarak da kullanılıyor. Bu özel du­rum bir yana bırakılırsa, uzmanlaşma renge değil, kullanım alanlarına göre belirleniyor.

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Editörün Son İçerikleri

Apokria Karnavalı ve Osmanlı Dönemi

Apokria Karnavalı ve Osmanlı Dönemi

İkiz çocuk Sahibi Olmak Genetik mi Etnik mi?
Tek Yumurta İkizleri

Tek Yumurta İkizleri

Ana Karnında Simetri

Ana Karnında Simetri

Editörlerin Son İçerikleri

kaptanfilozof06

Ayrışma

probiyotik

Apokria Karnavalı ve Osmanlı Dönemi

bubble30
Nielawore

WINTER SOLSTICE FULL MOON: COLD MOON

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun