Şubat 23, 2025

KOZMİK AÇIK BÜFE: KARA DELİKLER

Son araştırmalar, kara deliklerin kendi besin kaynaklarını oluşturabileceğini ortaya koyuyor. Nasa Chandraxray Gözlemevi ve Çok Büyük Teleskop'tan (VLT) elde edilen veriler, kara deliklerden yayılan patlamaların çevredeki gazın soğumasını sağlayarak kendilerini beslemelerine yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Evrenin en büyük galaksileri, milyonlarca ila on milyarlarca Güneş kütlesine sahip devasa kara deliklere ev sahipliği yapar. Bu dev kara deliklerden çıkan jetler, etraflarındaki gazı tüketerek büyümelerini sürdürür.

KOZMİK AÇIK BÜFE: KARA DELİKLER

Yeni araştırmalar, kara deliklerden yayılan enerjik patlamaların, sıcak gazın soğumasına ve dar gaz filamentleri oluşturmasına neden olduğunu ortaya koyuyor. Soğuyan gazın bir kısmı galaksilerin merkezine doğru akarak kara deliklerin beslenmesini sağlıyor ve yeni bir patlama sürecini tetikliyor. Böylece, kara delikler, kendi kendini besleyen bir döngü yaratarak sürekli olarak yeni gaz çekmeye devam ediyor – adeta bir kozmik açık büfe!

KOZMİK AÇIK BÜFE: KARA DELİKLER

Resim açıklamaları: Farklı galaksi kümelerinin içinden geçerken, her biri merkezi bir kara deliğin etrafını çevreleyen yamalar ve gaz filamentleri. Her bir görüntüde, neon pembe damarlı mor bir yama uzayın karanlığında yüzüyor ve etrafı ışık parçacıklarıyla çevrili. Her yamanın merkezinde parlayan, parlak beyaz bir nokta var. Parlak beyaz noktalar kara delikleri temsil ediyor. Mor lekeler sıcak X-ışını gazını, neon pembe damarlar ise sıcak gaz filamentlerini temsil ediyor.

KOZMİK AÇIK BÜFE: KARA DELİKLER

Soldaki Perseus Kümesi görüntüsünde, çevredeki ışık lekeleri daha büyük ve daha parlaktır, bu da temsil ettikleri tek tek galaksilerin ayırt edilmesini kolaylaştırır. Mor gazın mavi bir tonu vardır ve sıcak pembe filamentler sanki bir boya fırçasının titreyen darbeleriyle işlenmiş gibi katı görünür. Erboğa Kümesi sağda; bu görüntüde mor gaz daha yumuşak, daha dağınık bir kalitede görünüyor. Filamentler daha ayrıntılı, tüylü kenarlarla işlenmiş ve renkleri soluk pembeden neon kırmızısına kadar değişiyor.

KOZMİK AÇIK BÜFE: KARA DELİKLER

Kredi: (X-ışını:) ASA/CXC/SAO/V. Olivares ve diğerleri; Optik/IR: DSS; H-alfa: CFHT/SITELLE; Centaurus Kümesi: (X-ışını:) ASA/CXC/SAO/V. Olivaresi et al.; (Optik/IR:) ASA/ESA/STScI; H-alfa: ESO/VLT/MUSE; Görüntü İşleme: NASA/CXC/SAO/N. Wolk

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun