Sözgelimi, günümüzün fizikçileri ve mekanikçileri, regülâtörü ilk olarak J. Watt'ın 1780'de keşfettiğini söylerler. Bunun mucidinin de yine Cezeri olduğu, ünlü eseri Kitab-el Hiyal'in 171. sayfasındaki çizimde açıkça görülüyor! Bu eserde, 50 farklı "modern alet'in plan ve işleyişi hakkında bilgiler veriliyor.
Cezeri'nin ünlü Kitab-el Hiyal eserinin bugün dünya üzerinde sadece 12 kopyası mevcut. 1206 tarihli en eski kopya (kayıt numarası 3472), bugün Topkapı Sarayı III. Ahmet Kütüphanesi'nde; yine aynı dönemden kalan bir diğer kopya ise Süleymaniye Kütüphanesi'nde bulunuyor.
Kitab-el Hiyal, kısmen ve ilk defa E. Wiedemann ve F. Hauscr tarafından Almanca'ya çevrildi. 1974'te ise, Donald R. Hill eserin tamamını İngilizce'ye çevirdi. İşin en ilginci, Cezeri'nin kitabının Türkçe'ye çevrilmiş bir "tıpkıbasımının henüz ülkemizde "basılmamış" olmasıdır!
Cezeri'nin yaptığı makine parçalarının bir kısmının çizimlerine, ondan 300 yıl sonra yaşayan, Leonardo da Vinci'nin çizimlerinde rastlıyoruz. Kitab-el Hiyal'de anlatılan su saatlerinden biri, Londra Bilim Müzesi'nde, 1976'da çizimlere uygun olarak yeniden yapılıp çalıştırıldığında, Cezeri'nin yetiştiği doğu toplumunun bundan haberi bile olmamıştı!
Yorumlar
Bizlerden çıkan bir icat
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız