Orta Çağ’da sisin, "güneşin ışığını kıskanan masal kahramanı dev bir denizcinin eseri" olduğuna inanılıyordu. Bugün bilim, bu doğa olayının üstündeki perdeyi büyük ölçüde araladı. Ama meteoroloji uzmanları, onun kaprisli olduğunu ve her zaman sürprizler yapabileceğini eklemeden edemiyorlar...

Fiziki anlamda sis, su bu­harı yüklü bir atmosferde, ısının düşmesiyle ortaya çıkıyor. Bu durumda, su buharı saydam doğasını yitiriyor ve çapı milimetrenin binde biri olan su damlacıkları halinde yo­ğunlaşıyor. Bu su damlacıkları öy­lesine küçük ki, sanki yerçekimine meydan okuyorlar ve saatte birkaç santimetrelik bir hızla yere düş­meye başlıyorlar. Sonuçta, toprak hemen üstünde dalgalanan bulut­lar meydana geliyor.

Sis, ılıman iklime sahip ülkele­rin sahillerinde çok sık rastlanan bir doğa olayı... Çoğu zaman denizin üstündeki nemli havanın, iç bölgelerdeki daha soğuk hava kit­lesiyle karşılaşması yeterli oluyor. Soğuk, su buharını kolaylıkla yo­ğunlaştırıyor; oluşan sis, oldukça yoğun ve kalıcı bir tabaka oluşturabiliyor ve bazen binlerce kilo­metrekareye yayılabiliyor.

Sis, iç denizlere oranla okyanus kıyısındaki ülkelerde daha sık gö­rülüyor. Deniz kıyısında ise, soğuk hava kitlesiyle su buharı yüklü hava kitlesinin ilk karşılaşması çıplak gözle bile izlenebiliyor. Suyun üstünden çıkan dumanlar, insana "denizin için için yandığı" duygusunu veriyor. Okyanus kıyı­sındaki bazı ülkelerde sis kalıcı bir nitelik kazanıp aylar boyu varlığı­nı sürdürebiliyor. Tropikal kıya­larda da aynı olgu çoğu zaman gö­rülüyor. Tropi­kal kıyı­larda sahilde su buharı yüklü sıcak hava, açıklardaki soğuk sularla karşılaştığı zaman sis olayı meyda­na geliyor. İşte, açık denizde de­nizcileri en çok korkutan doğal olaylardan biri de bu...

Öte yandan, sis sadece ılıman iklim ve tropikal bölgeler kuşağına özgü bir doğa olayı değil... Sıcaklık farklılığından dolayı kurak iklim­lerde de sis olayına ender de olsa rastlanabiliyor. Üstelik bu iklim kuşağında sis bir anlamda yaşa­mın da motoru... Bu bölgelerde gerek bitki gerekse hayvan toplu­luğu için sis, yegâne su kaynağı olma işlevine sahip.