Işıma sisi sabaha karşı göl­cüklerin, akarsuların, batak­lıkların ormanlıkların, mera­ların ve durağan suların bu­lunduğu bölgelerde görülen bir doğa olayı. Buralarda her za­man belli bir miktarda nem ora­nı bulunuyor. Gün boyunca top­rakta biriken sıcaklık normal ko­şullarda yavaş yavaş kızılötesi ışınlar biçiminde boşluğa dağılı­yor. Ne var ki, toprağın sıcaklığının ani bir biçimde azalması du­rumunda, bu sıcaklık dağılmıyor ve var olan su buharım yoğunlaş­tırmaya, bir sis bulutu gibi topra­ğın üstünü kavramaya başlıyor. Rüzgarın tamamen yok olduğu koşullarda "ışıma sisi" genellikle bitkilerin düzeyinde gözleniyor. Bu durumda da atmosferdeki su buharı bitkilerin çimlerin üs­tünde "kırağı" biçiminde yo­ğunlaşıyor.

Ancak sis, hafif bir esinti duru­munda bile, toprak üstündeki da­ha soğuk hava tabakalarıyla, da­ha yukarıdaki sıcak hava tabaka­larının harmanlanması sonucu da meydana geliyor. Bu nedenle özellikte sabahın erken saatlerin­de toprağın üstünü kaplayan ve bazen kalınlığı 1.000 metreye ka­dar çıkan bir sis tabakasıyla kar­şılaşıyoruz. Bu sis kitleleri sadece ve sadece toprağın üzerinde oluşuyor. Deniz sathında böyle bîr sis tipine rastlanmıyor. Ancak, toprak sathında oluşan "ışıma sisi", zaman içinde büyüyerek ve yayılarak denize kadar ulaşabiliyor. "Işıma sisi", çoğu zaman güneşin doğması ve sıcak­lığın yükselmesiyle birlikte or­tadan kalkıyor. Ama, soğuk mev­simde bütün bir gün boyunca varlığını sürdüren "ışıma sisleri"ne de rastlanıyor.

Dağlık bölgelerde "yamaç sisi" adı verilen bir baş­ka doğal olay yaşanıyor. Bu sisin kökenindeki ne­den, vadiden gelen nemli hava kitlesinin rüzgar nedeniyle tepele­re doğru yükselmesi... Atmosfer basıncı yükseklikle birlikte azaldı­ğı için, yükselen nemli havanın hacmi artıyor. Sıcaklık ve basınç, fizik kurallarına uygun olarak ay­nı yönde gelişim gösteriyorlar. Ha­vanın hacminin artması, yani başka bir deyişle genişlemesi, beraberin­de sıcaklığın düşmesini de getiri­yor.

Sonuçta, soğuğun etkisiyle, at­mosferde saydam bir biçimde bu­lunan su buharı, opak bir sis bulu­tuna dönüşüyor. "Genleşme sisi" adı da verilen bu sis tipi, genel ola­rak tehlikeli bir nitelik taşımıyor. Üstelik çok hafif olduğu İçin küçük bir rüzgarın etkisiyle bile kolaylık­la dağılıyor. Ancak, su buha­rı vüklü havayı yukarı taşıyan rüzgar başta çok şiddetli olursa, sis çok büyük bir hızla dağ­ların eteklerini sarabiliyor. Bu du­rumda rölyeflere sağlam bir biçim­de yapışıyor ve bir süre sonra ger­çek bir sis denizi halini alıyor. Bu da özellikle dağlarda yaşayan avcı kuşların görüş açısını günlerce yok ettiği için, bölgedeki hayvan denge­sini sarsabiliyor. Çok yüksek dağ­larda ise, bulut ile sis arasındaki fark hemen hemen ortadan kalkı­yor. Üstelik, birinin varlığı havada­ki nemlilik oranını artırdığı için, di­ğerinin oluşmasını kolaylaştırıyor.