Uzun ve düşük maliyetli uzay uçuşlarının yapılabilmesi için geleneksel roket motorlarına alternatif itki yöntemleri geliştirilmesi uzun süredir gündemde. İşte bunlardan biri, biraz da efsanevi olan “uzay yelkenlisi” nihayet gerçek oldu. Uzay yelkenlisi, güneş rüzgârının ve ışınımının oluşturduğu zayıf ama sürekli itkinin aracı ivmelendireceği prensibiyle çalışıyor.

Japonya Uzay Ajansı’nın Yunan mitolojisindeki İkaros adlı kahramandan da esinlenerek IKAROS (Interplanetary Kite-craft Accelerated by Radiation Of the Sun - Güneş Işınımıyla İvmelenen Gezegenlerarası Yelkenli) adını verdiği ve 21 Mayıs 2010’da fırlattığı uzay aracı, 11 Haziran’da yelkenlerini başarılı bir şekilde açtı. IKAROS’un kenar uzunluğu 20 metre olan kare şeklindeki yelkeni 0,0075 mm kalınlığında, çok ince bir zardan oluşuyor. Bu kadar ince bir yelkeni açmak için de basit ama akıllıca bir yöntemden, merkezkaç etkisinden yararlanıldı. Bunun için, araç kendi çevresinde yavaş yavaş döndürülürken yelken serbest bırakıldı. Yelkenin tamamen açılması birkaç gün sürdü.

Venüs’e doğru yelken açtı

 

IKAROS’un Venüs’e doğru yapacağı yolculuk sırasında yelkenin ne derece etkin çalıştığı incelenecek. Japon Uzay Ajansı, bu projeden edineceği deneyimden de yararlanarak önümüzdeki on yıl içinde 50 metre çaplı bir yelkeni olan bir uzay aracını, Jüpiter ve onun yörüngesi yakınlarındaki küçük gezegenleri (asteroit) incelemek üzere fırlatmayı planlıyor.

Pupa yelken gezegenlere

 

Henüz başarılı bir denemeleri olmasa da, NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’nın da uzay yelkenlileri konusunda çalışmaları var. Öyle görünüyor ki, önümüzdeki yıllarda Güneş Sistemi’nde birçok uzay yelkenlisi pupa yelken gezegenlere doğru gidiyor olacak.