Samanyolu'ndan çok uzak olmayan bir yerde dev bir baloncuk içinde bir galaksi dizilimi bulundu ve gökbilimciler bunun Evren'in erken dönemlerine ait bir kalıntı olabileceğine inanıyor.

Gökbilimciler kümeye, Evren'deki yapının oluşumunu anlatan Kumulipo ilahisinden esinlenerek Hawaiice bir isim olan Ho'oleilana adını verdiler.

Kümenin özellikleri, bunun bir baryon akustik salınımı (BAO) olarak bilinen bir şey olduğunu, yerine donmadan önce erken Evren boyunca yayılan fosilleşmiş bir akustik dalga olduğunu göstermektedir.

Bu tür salınımlara evrenin her yerinde rastlanabilir. Ancak Samanyolu'ndan sadece 820 milyon ışık yılı uzaklıktaki Ho'oleilana gökbilimcileri şaşkına çevirdi.

"Biz onu aramıyorduk. O kadar büyük ki analiz ettiğimiz gökyüzü sektörünün kenarlarına kadar yayılıyor" diyor Hawai'i Üniversitesi'nden gökbilimci Brent Tully.

"Galaksilerin yoğunluğunda bir artış olarak beklenenden çok daha güçlü bir özellik. Bir milyar ışık yılı gibi çok büyük bir çapa sahip olması teorik beklentilerin ötesindedir. Eğer oluşumu ve evrimi teoriye uygunsa, bu BAO beklenenden daha yakın, bu da evrenin genişleme hızı için yüksek bir değer anlamına geliyor."

Keşif, Tully ve meslektaşları tarafından derlenen ve Cosmicflows-4 adı verilen bir katalogdan geldi. Araştırmacılar, şimdiye kadarki en doğru harita için sekiz farklı metodoloji kullanarak gökyüzünün belirli bir sektöründeki 55.877 galaksinin mesafelerini ölçtüler. Ancak galaksilerin ne kadar uzakta olduklarını hesaplayabildiğinizde yoğunluklarındaki örüntüler bir araya gelmeye başlar.

Araştırmacılar bu şekilde çok özel, şaşırtıcı derecede tanıdık bir örüntü görmeye başladılar: yaklaşık 1 milyar ışık yılı genişliğinde, galaksilerin daha yoğun bir şekilde gruplandığı ve merkezinde yoğun bir galaksi kümesinin bulunduğu bir halka. Bu bir baryon akustik salınımının yapısıdır.

Evren çok yeni olduğunda, bir akışkan gibi davranan sıcak, yoğun bir plazma ile doluydu. Yerçekiminin içe doğru çekimine karşı radyasyonun dışa doğru basıncı arasındaki savaş, plazma boyunca ilerleyen küresel akustik dalgalar üretti.

Evren yaklaşık 380.000 yıllık bir yaşa ulaştığında, gevşek bir şekilde sıçrayan parçacıklardan atomların oluşabileceği kadar soğudu. Akustik dalgaların dışa doğru dalgalanması durdu ve yaklaşık 150 megaparsek veya yaklaşık 490 milyon ışık yılı yarıçapında, oluşmakta olan madde içinde daha yüksek yoğunluklu bölgeler olarak dondu. Bunlar aslında halka değil, kürelerdir; perspektif nedeniyle bize halka gibi görünürler.

Bu yapılar birçok nedenden dolayı yararlıdır. Örneğin, tam olarak ne kadar büyük olduklarını bildiğimiz için kozmik mesafeleri ölçmemize yardımcı olabilirler. Evrenin genişlemesini izlememize de yardımcı olabilirler. Ancak bunları ancak galaksilerin nasıl bir arada kümelendiğini tespit edebilirsek bulabiliriz.

Fransa'daki CEA Paris-Saclay Üniversitesi'nden kozmograf Daniel Pomarede, "Ben grubun haritacısıyım ve Hoʻoleilana'yı üç boyutlu olarak haritalamak, içeriğini ve çevresiyle ilişkisini anlamamıza yardımcı oluyor" diyor.

"Bu haritayı oluşturmak ve Hoʻoleilana'nın dev kabuk yapısının, geçmişte evrenin en büyük yapılarından bazıları olarak tanımlanan elementlerden nasıl oluştuğunu görmek inanılmaz bir süreçti."

Ho'oleilana'nın parçaları olan yapılardan bazıları, 400 milyon ışık yılı çapında küresel bir galaksi alt yoğunluğu olan Boötes Boşluğu; Coma Büyük Duvarı ve Sloan Büyük Duvarı kabuğun parçalarını oluşturur; ve Boötes Süper Kümesi neredeyse kabarcığın tam ortasındadır.

Kabarcık bir BAO için beklenenden daha büyük olduğundan, Hoʻoleilana'nın keşfi Evren'in düşündüğümüzden daha hızlı genişliyor olabileceğini göstermektedir. Tahminler genellikle megaparsek başına saniyede 67 ila 74 kilometre arasında değişiyor; Hoʻoleilana ise megaparsek başına saniyede 76,9 kilometrelik bir genişleme oranına işaret ediyor.

Araştırmacılar, bu büyüleyici karmaşayı çözmek için daha fazla gözlem ve analiz yapılması gerektiğini söylüyor.

Kaynak: https://www.sciencealert.com/