Spektroskopinin bir bilim olarak gelişmesi, astronomi ve astrofiziğe önemli katkılar sağladı. Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Fakültesi profesörü Osman Demircan, bu sürecin "Son derece karmaşık ve yoğun bilimsel bilgilerle dolu olmasına karşın, bir o kadar da zevkli ve heyecanlı..." olduğunu söylüyor. "Bir yıldızın verdiği ışınım, öncelikle onun sıcaklığına bağlı. Yıldız ilkin, "karacisim" denilen bir cisme benzetiliyor. Fizikte iyi bilinen bir model bu karacisim... Karacisim için ışınım yasaları biliniyor. Yani, bir karacismin hangi sıcaklıkta nasıl enerji verdiği gibi..."
Dalga boylarına göre bu enerjinin dağılımına gelince, Prof.Dr. Semanur Ergun kömürü örnek vererek, "Kömür tam bir karacisim değil" diyor, "Ama ona yakın bir cisim olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü, doğada doğal bir karacisim bulmak zor. Kömür yavaşça ısıtılmaya başlandığında enerji vermeye de başlıyor. Ancak biz, önceleri onu ışıklı göremiyoruz; çünkü verdiği enerji, henüz gözümüzün algıladığı 400-700 angstrom arasında değil. Sıcaklık yükseltildikçe, renk önce kırmızı, sonra sırasıyla sarımsı, yeşilimsi, mavimsi ve nihayet beyaza ulaşıyor. İşte bu, kömürün bize verdiği enerjinin maksimum dalga boyunun yavaş yavaş küçük dalga boyuna doğru kaydığını gösteriyor. Böylece bir karacismin renginden onun sıcaklığını bulmak böyle mümkün... Dalga boyu, dalga şeklinde yayılan ışığın, birbirini izleyen iki dalgasının maksimum ve minimum noktaları arasındaki uzaklığı ifade ediyor..."
Bir karacisim tarafından salınan ışınım şiddeti, bütün dalga boylarında aynı değil; tayfın belli bölgesinde maksimum oluyor... İşte bu noktanın yeri, cismin sıcaklığına bağlı... Soğuk cisimler için, sürekli tayfın şiddetinin maksimum olduğu nokta, kırmızı ötesinde bulunuyor. Fakat sıcaklık arttıkça, maksimum küçük dalga boylarına doğru kayıyor. Sıcaklık 4000 C olunca görünen bölgeye giriyor. Böylece, "Rigel"' gibi mavi-beyaz bir yıldızın, "Antares" gibi kırmızı bir yıldızdan daha sıcak olduğu anlaşılıyor.
Yorumlar
Kara cisimler o kadar da karanlık değilmiş
Gerçekten enteresan bu ışınımlar
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız