İhtiyarlar anlamına gelen isimleriyle Anasaziler, Colorado ve Mexico’nun engebeli yerlerinde ve kanyonlarında kurulu pueblolar ve uçurum kentlerinde yerleşmiş bir halktır. Kuzey Amerika’nın ilk halkları arasında yer alırlar.

Günümüz ABD’sinin en çarpıcı arkeoloji alanları olarak sayılan bu yerleşim alanı çok odalı ve karmaşık yerleşim birimlerinden meydana gelmektedir. Ayrıca uçurumların kayalık taraflarında kuruludurlar.

Anasaziler kendilerine yaşam için seçtikleri bu zorlu yere çok bağlıydılar. İlk etapta toprakta kazılmış basit çukur evler inşa ettiler. Sonrasında zamanla dinsel ayin ve toplantıların yapıldığı yeraltı mağaralarına geçiş yaptılar. Daha sonra kare biçiminde taş pueblolar yaparak duvar tekniklerini geliştirdiler.

Anasazilerin yerleşim yerlerindeki en çarpıcı değişiklik, tepesi düz mesaların dik yamaçlarında oydukları çok katlı yerleşim birimlerine geçişleri oldu. Üstelik bu değişikliğin sebebi de bilinmiyor.

1300 yılında Anasaziler her şeylerini bırakarak yaşadıkları bölgeyi terk etmişlerdir. Kıyafetlerini bile almadan bir gidişti bu. Bu açıdan bakılırsa bir gidiş mi, yoksa bir kayboluş mu gizemini hala koruyor. Bir yüzyıldan fazla süre boş kalan yaşadıkları bölgeye, daha sonra Navajolar ve Uteler gibi yeni kabileler geldiler.

Geri dönecekmiş gibi tüm eşyalarını bırakıp bir anda ortadan kaybolan bu halk için tabii ki arkeologlar, koşulların güçlüğü sebebiyle göç ettiklerini düşünüyor. Yine de göç için kıyafetlerini bile yanlarına almadıklarını düşününce, benim aklıma yatmıyor.

ANASAZİ KÜLTÜRÜ

800-1600 yılları arasında yaşayan tarımcı bir halk olan Anasaziler, Amerika’nın güneybatısındaki Rio Grande bölgesi ve Coloradı Platosu’nda yaşamışlardır. Mısır, fasulye ve kabak yetiştirip, vahşi hayvan avcılığı ile ilgilenmişlerdir.

Günümüzde milli park olarak kullanılan Four Corners bölgesi, Arizona, New Mexico, Utah- Canyon de Chelly, Mesa Verde, Chaco Canyon, Canyonlands ve Bandelier bölgelerinde çok katlı yamaç taş evleri inşa ederek, mimarileri ve kaya resimleriyle ünlenmişlerdir.

Mesa Verde’de Yamaç Sarayı yapmışlardır. Bu sarayın 220 odası ve 23 yeraltı mağarası vardır. Bu sarayda 1250-1280 arasında Anasazilerin Mesa Yerde kolu yaşamıştır. Betatakin Harabesi’nde ise 120 oda ve 3 yeraltı mağarası vardır. Bu harabede ise Anasazilerin Kayenta halkı yaşamıştır.

Coğrafyadaki ekolojik kaynaklardaki iklim ve kültür tercihlerindeki bölgesel farklılıklar her biri kendi çömlek süsleme gelenekleri taşçılık stilleri ve mimari biçimlerine sahip ayrı Anasazi alt-geleneklerinin çıkmasına neden olmuştur.

Anasazilerin bu alt-gelenekleri arasında Virgin Kayenta Mesa Verde Chaco ve Rio Grande kolları vardır. Bunlar 11. yüzyılın sonundaki en gelişmiş dönemlerinde Güney Nevada'dan Orta New Mexico'ya ve Kuzey Arizona'dan Güney Utah'a kadar bir alanı iskân etmekteydiler insanı şaşkına çeviren toplum merkezleri kuzeybatı New Mexico'nun San Juan Havzası'nda olan Chacolar 12. yüzyılda ata topraklarını terkedenlerin ilki olmuşlardır.

Ancak 13. yüzyıl sonunda Virgin Kayente ve Mesa Verde kolları halkları da güney ve doğuya gitmek üzere yurtlarını terk etmişlerdi. Yalnızca Rio Grande kolu ve Colorado Platosu'nun güney eteklerindeki birbirinden kopuk topluluklar ata topraklarında yaşamaya devam etmişlerdir.

 

 

 

 

 

 

 

Kaynak: https://www.gizliilimler.org/Anasaziler.htm