Antik çağın en ünlü deniz feneri İskenderiye limanı girişinde yer alan Pharos adlı adacık üzerinde bulunmaktaydı. MÖ 285-246 arasında Firavun I. Ptolemy Soter döneminde Knidoslu Sostrates adlı mimar tarafından inşa edilmiş olup, Büyük Giza Piramidi’nden sonra zamanının ikinci en yüksek insan yapımı binasıydı.

Yapının üzerinde Büyük İskender, I. Ptolemy Soter veya tanrı Helios’un devasa bir heykelinin bulunması da olasıdır. Fenerin tepesinde yer alan devasa ayna 70 km uzaktan görülerek limana yaklaşan gemilere rehberlik etmekteydi. 55 m yüksekliğindeki bir kaide üzerinde yer alan 134 metrelik fenerin tepe kısmı MS 955’te bir fırtınada kopmuştu.

Mısır valisi Ahmed bin Tolun’un MS 9. yüzyılda cami olarak kullandığı söylenmektedir. MS 1302’de ise gerçekleşen bir deprem sonucu yapının önemli bir kısmı yıkılmıştı. 1480’e dek harabe olarak varlığını koruyan İskenderiye Feneri’nin son taşları Pharos Adası’na yapılan Kayıtbay (Qait-Bey) Kalesi’nin inşasında kullanılmıştır.

1994 yılında, İskenderiye’nin Doğu Limanı hakkında bir belgesel çeken Mısırlı film yapımcısı Asra el Bakri, eski şehrin kalbindeki bir burnun üzerinde, Kayıtbay Kalesi’nin su yüzeyinin hemen altında bazı büyük taş bloklar fark etti. Bir yıl içinde, Fransız deniz arkeologları, okyanus tabanına dağılmış, bir kısmının deniz fenerine ait olduğu düşünülen, 3.000 kadar duvar parçasını kataloglamışlardır.

Almanya’nın Lindau kentindeki zarif deniz fenerinin yanı sıra, Florida’da Key Biscayne ve Norveç’te Andenestekiler güzellikleriyle, Suudi Arabistan’ın Cidde şehrindeki Jeddah Light ise 133 m yüksekliğiyle Antik Çağ’ın Yedi Harikasından birisi kabul edilen İskenderiye Feneri’nin Modern Çağ’daki rakipleridir.

 

Kaynak: 1