Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un, Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan bronz heykeli yıllar sonra Türkiye’ye geri getiriliyor. Antik Roma dönemine ait ender bronz eserlerden biri olarak değerlendirilen bu heykel, imparatoru bir filozof kimliğiyle betimlemesiyle öne çıkıyor. 

1960’lı yıllarda Boubon Antik Kenti’nde yapılan izinsiz kazılar sonucunda yurt dışına kaçırılan heykel, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Cleveland Sanat Müzesi’nin koleksiyonuna dahil edildi. Heykelin izini süren arkeologlar, Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nde bulunan Sebasteion adlı kutsal yapıya ait olduğunu tespit etti.

Bu bronz heykel, Türkiye’nin 65 yılı aşkın süredir geri almak için uğraştığı önemli tarihi eserlerden biriydi. Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan eserler, Prof. Dr. Jale İnan liderliğinde yapılan araştırmalar sayesinde gündeme gelmiş, ancak Marcus Aurelius heykelinin ülkeye iadesi bugüne dek gerçekleştirilememişti.

Türkiye, bu eserin izini sürmeye devam etti. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, New York Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi ile yürüttüğü iş birliği sonucunda, daha önce ülkeye döndürülen Lucius Verus, Septimius Severus ve Caracalla heykellerinin ardından, şimdi de Marcus Aurelius heykeli anavatanına kavuşuyor.

Heykelin Türkiye’ye iadesinde, arkeolojik bulgular ve bilimsel analizler belirleyici oldu. Boubon Antik Kenti’nden çıkarılan bronz heykel kaideleriyle birebir örtüştüğü tespit edilen eserin, kurşun izotop, taş ve toprak analizleri sonucunda Boubon’dan kaçırıldığı kesinleşti. Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi’nde gerçekleştirilen araştırmalar, Marcus Aurelius heykelinin yüzyıllar boyunca Boubon’da gömülü kaldığını doğruladı.

Cleveland Sanat Müzesi, Ekim 2023’te mahkemeye başvurarak heykelin kökeninin net olmadığı yönünde bir iddiada bulundu. Ancak Türkiye’nin sunduğu sağlam bilimsel veriler, bu iddiayı geçersiz kıldı. Müze, 2024 yılında heykelin Türkiye’ye iadesini kabul etti ve Manhattan Bölge Savcılığı, eserin resmen teslim edileceğini açıkladı.

Kasım 2024’te, Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan bir başka değerli eser olan Septimius Severus’un bronz heykel başı da Türkiye’ye geri getirildi. Danimarka’daki Ny Carlsberg Glyptotek Müzesi koleksiyonunda bulunan heykel başı, 1960’lı yıllarda yapılan yasa dışı kazılar sonucunda yurt dışına çıkarılmış ve 1970 yılında sanat simsarı Robert Hecht Jr. aracılığıyla müzeye satılmıştı. MS 193-211 yılları arasında hüküm süren Roma İmparatoru Septimius Severus’a ait olan bu nadir eser, Roma sanatının zarif işçiliğini ve imparatorluk ikonografisini yansıtan önemli sanat yapıtlarından biri olarak değerlendiriliyor.

 

 

Kaynak: arkeofili.com