Venedikli ressam Gentile Bellini’ye ait olduğu bilinen üç Fatih Sultan Mehmet portresinden, özel koleksiyondaki tek örnek, Londra’da yapılan açık artırmada İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından satın alındı.

İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu: “Londra’da açık artırma ile satılan, Fatih Sultan Mehmet Han’ın günümüze kadar gelebilmiş üç orijinal portresinden biri olan, İtalyan ressam Gentile Bellini’nin atölyesinden 15. yüzyılda çıktığı tahmin edilen yağlıboya tabloyu İBB olarak satın aldık.” dedi.

“Sultan 2. Mehmet, mevki sahibi genç ile birlikte” ismiyle müzayedeye çıkarılacak olan tablonun tarihi 1479 yılına uzanıyor.

Venedikliler ile yapılan İstanbul Anlaşması’nın maddelerinden biri, dönemin en iyi ressamlarından birinin Fatih’in resimlerini yapmak için İstanbul’a gelmesiydi. Bu görevle Osmanlı başkentine gönderilen Gentile Bellini, 1479-1481 yılları arasında Saray’da ağırlandı. Fatih Sultan Mehmet tablolarının yanında, çeşitli illüstrasyonlar da çizdi.

5. yüzyılın ikinci yarısında yapılmış olduğu tahmin edilen portrenin bir diğer önemi de Fatih’in yaşadığı dönemde yapılan 3 portreden biri olmasıdır. Londra’daki Christie’s müzayede salonunda İslam ve Hindu Sanat Eserleri sorumlusu Sara Plumbly tablo hakkında şunları söyledi:

“Bu tablo, İstanbul’u fetheden Sultan II. Mehmed’in kendi döneminde ya da o döneme yakın bir zamanda yapılmış, özel koleksiyoncuların elinde olan ve günümüze kadar ulaşmış üç portesinden biri. Bu özellikle olağandışı bir portre. Padişah’ın yanında başka bir figür görüyoruz. Bu kişinin kim olduğunu hala bilmiyoruz. Bu kişinin üç oğlundan biri olduğu söyleniyor ancak her ikisi arasında yaş farkının az olması bu teoriyi pek doğrulamıyor. Başka bir görüş ise bu kişinin tıraşlı ve beyaz tenli olmasından dolayı bir Avrupalı olabileceği. Ayrıca diğer kişinin Osmanlı görgü kuralları çerçevesinde Padişah ile aynı boyutta tasvir edilebilmesi de oldukça olağan dışı. Fatih Sultan Mehmed’in sanata ve batıdaki sanata saygı duymakla tanındığı biliniyor. Kendisi benzer portreler de yaptırdı. Ancak bunların nerede olduğunu bilmiyoruz. Bu portre günümüze kadar ulaşan nadir tablolardan biri. Böyle bir eseri müzayedede sunmaktan dolayı çok heyecanlıyız.”

Peki tablodaki ikinci kişi kim?

İBB tarafından satılan alınan tablodaki ikinci kişinin kimliği net olarak bilinmiyor. Sakalsız ama Osmanlı kıyafetleri içindeki erkek figürünün, padişah ile eşit seviyede çizilmiş olması, Fatih’in üç oğlundan biri ya da bir Avrupalı diplomat olabileceği düşünülüyor.

Şehzade Mustafa’nın, Bellini’nin ziyaretinden önce ölmüş olması, olası seçenekleri Cem Sultan ve II. Bayezid’e indiriyor. Ancak o dönem Bayezid’in resimdeki kişi kadar genç olmaması (32 yaşında), Cem Sultan’ın ise tablodaki kişiye benzememesi, bu kişinin başkası olabileceğini düşündürüyor.

Kaynak: 1