Benim gibi unutkan olduğunu düşünenlere buradan selam olsun. Görsel hafızası iyi olanlara da merhaba. Duyu organlarımızla ilişkili pek çok şeyi iyi hatırlarız. Yıllar önce dinlediğimiz şarkı, izlediğimiz film, aldığımız bir koku.

Fakat telefon numarası, isim gibi soyut kavramlar siliniverir hafızamızdan. Çünkü bu tür şeyler beynimizin binlerce yıldır duyu organlarıyla topladığı görsel, dokunsal, tatsal, işitsel, kokusal bilgilere göre çok daha modern kavramlar. Ama bunları da öğrenmek lazım değil mi? İş hayatımız için, okul hayatımız için…

Nasıl daha kolay öğrenebiliriz? Sherlock’un hafıza sarayıyla. O adına böyle diyor ama bu aslında binlerce yıldır bilinen bir hafıza geliştirme yöntemi. İsmi de “Methof of Loci”. Yani mekan metodu. Beynimiz üç boyutlu mekanları algılamakta çok gelişmiştir. Bu yüzden bu yöntemi kullanmak için bir mekana ihtiyacımız var.

Gelin Barış Özcan’ın anlatımıyla bir deney yapalım. Gözlerinizi kapatın ve en iyi bildiğiniz mekanı hayal etmeye başlayın. Mesela evinizdeki odanız. Orada bir sandalye görüyorum. Ve siz şu anda tam orada oturuyorsunuz. Her zaman gittiğiniz bir yere mesela okula ya da işe gitmek üzere bir yolculuğa çıkalım şimdi.

1. Sandalyemden kalktım.
2. Odamın kapısını açıp sağa döndüm.
3. Banyoya gidip elimi yüzümü yıkadım.
4. Salondan geçtim.
5. Mutfakta bir şeyler atıştırdım.
6. Girişteki dolaptan ayakkabılarımı giydim.
7. Merdivenlerden indim.
8. Sokağa çıktım.
9. Otobüs durağına yürüdüm.

Tüm bu hikayeyi ezberlemenize gerek yok, çünkü zaten biliyorsunuz. En ince ayrıntısına kadar hiçbir çaba sarf etmeden beyniniz bu mekanları, bu haritayı çoktan ezberlemiş durumda.

Şimdi ezberlemekte güçlük çektiğimiz şeyleri bu haritaya yerleştirmeye çalışacağız. Deneyimiz devam ediyor. Size 9 kelime göstereceğim ve 9 saniye bakarak ezberlemenizi isteyeceğim.

1. Güçlü
2. Sevmek
3. Duvar
4. Korku
5. Bilgi
6. Öfke
7. Takıntı
8. Üst
9. Yabancı

Hile yapıp yukarıya bakmadan söyleyin şimdi, kelimelerden kaç tanesini hatırlıyorsunuz? İçlerinden bir tanesini hatırlıyorsunuzdur. Tahmin edelim, duvar. Çünkü onu görselleştirmesi çok kolay ama diğer soyut kavramları hatırlamak daha zor. Şimdi mekan metoduyla bu kelimeleri ezberlemeye çalışalım. Mekanımızı hatırladık mı? Kelimelerimizi oraya yerleştireceğiz.

Güçlü kelimesini sandalyeye koyarak başlayalım. İlişkilendirme yaparken abartabilirsiniz. Örnekleyelim:

Sandalyeyi kaldırıp bütün gücünüzle yere çarpıyorsunuz. O kadar şiddetli vuruyorsunuz ki çok güçlü bir ses çıkıyor. Elleriniz acıyor. Ama sandalyeye bir şey olmuyor. Çünkü o da çok sağlam, çok güçlü.

İşte bu şekilde sırasıyla tüm kelimeleri hafızanızdaki mekanla ilişkilendirin. İlişkilendirme yaparken görselleştirmek, mümkünse sesini, kokusunu, tadını hayal etmek çok önemli. Önemli olan bir başka şey de sıralama. Mesela öğrenmeniz gereken duvar kelimesi zihninizdeki mekanda sokakla daha uyumlu gibi görünebilir. Ama sırf uyumlu olduğu için oraya yerleştirilemez. Duvar üçüncü sıradaydı. Bizim mekanımızda üçüncü sırada banyo var. Nasıl abartılı bir ilişki kurabiliriz? Mesela şöyle: Banyoda elimi yüzümü yıkarken musluk birden açılınca duvar ıslandı. Elimi banyonun duvarına koyunca o ıslaklığı hissedebiliyorum.

Bildiklerimizle, bilmediklerimizi ilişkilendiriyoruz ve bunu belli bir sırayla yapıyoruz. Mekan metodunun üç önemli özelliği var.

1. Mekan seçin. Eviniz, mahalleniz, okulunuz ama bildiğiniz bir yer olsun. Her defasında aynı mekanı kullanın. Eğer sadece evinizi seçtiyseniz o zaman odaları ve eşyaları kafanızda belirleyin. Mümkünse seçtiğiniz eşyalar büyük olsun ve bir odadan sandalye seçtiyseniz diğer odadan farklı bir eşya seçin.
2. Yolculuk yapın. Mekandaki rotanız da hep aynı olsun. Mekan olarak evinizi seçtiyseniz ya dış kapıdan odanıza doğru bir rota belirleyin ya da odanızdan dışarı doğru çıkın. Bu yöntemi kullandıkça aklınızdaki mekanınızı zenginleştirebilirsiniz. Yolculuktaki durakların sayısını arttırabilirsiniz.
3. İlişki Ezberleyeceğiniz kavramları mekana yerleştirin. Sırasıyla. Mekanla ya da mekanın içindeki eşyayla ilişkiler kurun. Abartın. Abartın ki iki kavram arasındaki etkileşim daha bir görülebilir, duyulabilir hale gelsin. Mümkünse onun tadını alın, kokusunu hissedin.

Anlayacağınız Sherlock’un hafıza sarayı sadece dizi için uydurulmuş hayali bir kavram değil. Siz de bu yöntemi kullandıkça ezberlemeniz gerekenleri çok daha rahat ezberleyip, hatırlayabileceğinizi göreceksiniz.

 

 

 

Kaynak: https://barisozcan.com/sherlockun-hafiza-sarayi-nasil-yapilir-mekan-metodu/