Soğukta ellerimizi hohlayarak ısıtmaya çalıştığımız veya bir yerimizi yaktığımızda üfleyerek soğutmaya çalıştığımız olmuştur. Evet ama bu nasıl oluyor? Neden biri ısıtırken ötekisi serinletiyor?

Aslında ağzımızdan çıkan hava, genelde aynı sıcaklıktadır. Ağzımızdan çıkan havanın sıcaklığı pek değişmediğine göre bunun altında başka bir neden yatıyor. Neymiş o nedenler hemen öğrenelim.

Temel sebep ağız hareketidir. Yani ‘hoh’ derken ağız boşluğu daha büyük olduğu için ciğerden gelen ve dışarı çıkan havanın debisi daha düşük olur. Bu yüzden hızı daha da yavaştır; haliyle hızı yavaş olunca ciğerlerde ısınmış hava, ağızdan çıkana kadar daha da ısınır.

Üflerken veya püflerken ise ağız boşluğu daha dardır. Bu yüzden akan havanın debisi hızlıdır. E diğerine zıt olarak ciğerden ağza kadar uzanan yolda hava hızlıca akacağı için ısınmadan dışarı atılır.

*Havanın debisi: Birim zamanda belli bir alandan geçen akışkan miktarıdır. Yani bahsedilen şey aslında havanın akış hızıdır.

Büzülmüş dudaklardan üflediğinizde (ıslık çalarken olduğu gibi), hızlı hareket eden bir hava akışı yaratırsınız. Hızlı hareket eden hava (nefesiniz), nispeten durağan havaya (çevrenizdeki hava) bırakıldığında türbülans oluşturur.

Türbülansın etkisi, çevredeki durağan havayı ağzınızdan çıkarak havaya sürüklemesidir. Tıpkı yukarıdaki fotoğrafta olduğu gibi. Mavi oklar sizi çevreleyen havayı, siyah ok ise ağzınızdan çıkan havayı gösterir. Vücudumuzun dışındaki hava her zaman ciğerlerimizden çıkan havadan biraz daha soğuktur.

Çevredeki daha soğuk hava, ağzımızdan çıkan daha sıcak hava akımına çekildiğinden, elinize ulaşan hava soğuktur. Aslında, büzülmüş dudaklardan üflerken avuçlarınızda hissettiğiniz havanın çoğu çevredeki havadır.

Yukarıdaki fotoğrafta olduğu gibi daha geniş bir ağızdan üflediğinizde, 'haah' dediğinizde olduğu gibi, hava daha yavaş bir hızda çıkar. Bu nedenle, daha hızlı hava akışı ile aynı türbülansı yaratmaz ve buna bağlı olarak, çevreleyen daha soğuk havanın çok daha az hacmini daha sıcak nefesinize çeker.

Ayrıca bu durumun üflediğimiz şeyin ağzımıza olan yakınlığıyla da alakası var. Örneğin üflerken elinizi ağzınıza olabildiğince yaklaştırın; çıkan hava sıcak olacaktır, uzaklaştırdığınızda ise soğuyacaktır.

 

 

Kaynak: 1