Araştırmacılar nihayet, eski Kutsal Roma İmparatoru ve İspanya Kralı V. Charles tarafından yazılan gizemli semboller ve “saçma” tuzaklardan oluşan karmaşık bir kodu çözmeyi başardı. Araştırmacılar sonunda, Kutsal Roma İmparatoru ve İspanya Kralı V. Charles’ın hayatından endişe ettiği bir sırada yazdığı 1547 tarihli çok gizli bir mektupta kullanılan karmaşık bir kodu çözdü. V. Charles, Fransa’daki büyükelçilerinden birine gönderilen şifreli mektupta, kendisine suikast planladığını düşündüğü Fransa Kralı I. François ile yaşanan gerilimi anlatıyor.

1516- 1556 yılları arasında İspanya Kralı olan V. Charles, 1519’dan 1556’ya kadar Kutsal Roma İmparatorluğu’nu da yönetmişti. Hükümdarlığı sırasında V. Charles, günümüz İspanya, Almanya, Avusturya, Belçika, Hollanda ve İtalya’nın bazı kısımlarını kapsayan Avrupa tarihinin en büyük imparatorluklarından birine başkanlık ediyordu ve aynı zamanda Amerika’nın İspanyol kolonizasyonunu da denetliyordu.

1547’de Fransız büyükelçisi Jean de Saint-Mauris’e bir mektup yazdı. 22 Şubat tarihli bu belge, gizli sembollerin büyük bölümlerinin serpiştirildiği normal el yazısıyla yazılmış birkaç paragraf içeriyor. Mektup şimdi, yüzyıllardır dokunulmadan kaldığı yer olan Fransa’nın Nancy şehrindeki Stanislas Kütüphanesi arşivlerinin bir parçası.

2019’da kütüphane personeli tarafından yeniden keşfedilen mektup, daha sonra belgenin kodlanmış bölümünü ortaya çıkarma görevini üstlenen bir kriptograf ve bilgisayar uzmanlarının dikkatini çekti. Ekip, 23 Kasım’da Stanislas Kütüphanesi’nde düzenlediği basın toplantısında, altı aydan uzun süren “özenli” araştırmanın ardından kodun çözüldüğünü duyurdu.

Fransa’daki Picardy Jules Verne Üniversitesi’nde tarihçi olan proje araştırmacısı Camille Desenclos, basın toplantısında, bir tarihçi olarak, beş yüzyıldır kimsenin okumayı başaramadığı bir mektubu okumayı başarmasının nadir olduğu belirtti.

Fransızcadan tercüme edilen bir açıklamaya göre, V. Charles tarafından kullanılan kodun deşifre edilmesi iki ana nedenden dolayı zordu.

İlk olarak, her bir sembol, basit bir harften harfe şifreleme yerine – ki bu şekilde çözmesi çok daha kolay olurdu – tam bir kelimeyi temsil ediyordu. İkinci olarak ise, bazı semboller, kesinlikle hiçbir anlam ifade etmeyen tuzaklardı ve muhtemelen kod hakkında bilgisi olup da mektubu okumaya çalışanları şaşırtmak için eklenmişti.

Araştırmacılar, sembolleri ayırt etmelerine ve yazının yapısını anlamalarına yardımcı olmak için tasarlanmış basit bir bilgisayar programıyla araştırmaya başladılar. Ancak, bu deneme sonuçsuz kaldı ve ekip, olası anlamları belirlemek ve olası tuzak sembolleri vurgulamak için sembollerdeki kalıpları kullanabilen daha gelişmiş bir algoritma oluşturmak zorunda kaldı.

Araştırmacılar açıklamada, yeni algoritmanın gizli pasajın bir kısmının ortaya çıkarılmasına yardımcı olduğunu ancak tüm bölümün şifresini çözemediğini belirtiyor. Ancak şans eseri ekip, Jean de Saint-Mauris tarafından V. Charles’a hizmet eden başka bir büyükelçiye yazılan ve boşlukların doldurulmasına yardımcı olan ayrı bir mektupta şifre çözme kodunun bir kısmını bulabildi.

Araştırmacılar, tamamen tercüme edilen mektubun V. Charles ile Fransa arasındaki “kırılgan barışı” vurguladığını belirtiyor. Fransa ve İspanya arasındaki çağdaş gerilimler, V. Charles veya I. François iktidara gelmeden önce, 1494-1495 İtalyan Savaşı’na kadar uzanıyordu. Savaş sırasında İspanya, İtalya’nın doğuda Fransa ile sınırı olan Piedmont olarak bilinen kuzeydoğu bölgesini işgal etmişti. Eğer İspanya, Fransa’yı işgal etmeye karar verirse Piedmont’tan kolayca saldırabileceği için bu durum Fransızları rahatsız etti.

V.Charles’ın mektubu, I. François’in önemli bir müttefiki olan İngiltere Kralı VIII. Henry’nin ölümünden kısa bir süre sonra yazılmıştı. VIII. Henry’nin ölümünün Fransa’yı istikrarsızlaştırabileceğinden ve liderlerinin mantıksız davranmasına neden olabileceğinden korkan V. Charles, Saint-Mauris’i iki ülke arasındaki barışı korumak için mümkün olan her şeyi yapmaya teşvik etti.

Bununla birlikte, V. Charles, Fransız siyasetinde üst düzey birinin kendisine suikast düzenlemesi için I. François’e dilekçe verdiğine dair bir söylenti duyduğunu da yazdı ve bu nedenle Saint-Mauris’ten daha fazla araştırma yapmasını istedi. Araştırmacılar, bu suikast planından tarihçilerin şimdiye kadar ortaya çıkardığı ilk ve tek bahsetme olduğunu ve V. Charles’ın duyduğu söylenti muhtemelen yanlış olsa da bunun hala önemli bir yeni kriptografi parçası olduğunu söylüyor.

Mektup ayrıca, Katolik Kutsal Roma İmparatorluğu tarafından kendilerine dayatılan dini hükümlere karşı çıkan bir grup Alman Lüteryan prens tarafından yönetilen ve “Schmalkalden Birliği” olarak bilinen V. Charles’ın bir grup danışmanından da bahsediyor. Araştırmacılar, mektubun yazıldığı sırada V. Charles’ın birliği dize getirmek için askeri bir operasyona çoktan başladığını belirtiyor.

Ancak V. Charles’ın çeşitli düşmanları hakkındaki şüphelerine rağmen, 1547 İspanyol hükümdarı için iyi bir yıl olmuştu. Araştırmacılar, yılın sonunda I. François’in öldüğünü ve Schmalkalden Birliğinin dağıldığını ve bunun da onu çok daha güçlü bir konumda bıraktığını belirtiyor.

Deşifre edilmiş 1547 tarihli mektup ellerindeyken, araştırmacılar şimdi V. Charles tarafından yazılan diğer şifreli mektuplarda daha fazla şifre çözmeyi umuyorlar. Desenclos, bu tür yazışmaların “V. Charles’ın Avrupa’daki stratejisinin nadir bir anlık görüntüsünü” verdiğini ve önümüzdeki yıllarda çok daha fazla keşif yapmalarının muhtemel olduğunu belirtiyor.

 

Kaynak: 1