Roma rakamları birbirine kombine 7 sembolle yazılır. Semboller, orijinal olarak, I, V, X, L, C, D, M harfleriyle karıştırılan grafik işaretlerdir. Her sembol sırasıyla 1, 5, 10, 50, 100, 500, 1000 sayısal değerleri temsil eder. Diğer sayılar, toplama ya da çıkarma kurallarına uyarak çeşitli sembollerin bir araya getirilmesiyle oluşturulur. Romen sayımında sayılar soldan sağa doğru yazılır. Genel bir kural olarak, semboller azalan değerle düzenlenir.
Roma rakamlarının en önemli özelliği 0 rakamının bulunmamasıdır. 0 sayısı 9. yüzyılda matematikçi Harizmi tarafından bulunmuştur.
Roma rakamları birbirine kombine 7 sembolle yazılır. Semboller, orijinal olarak, I, V, X, L, C, D, M harfleriyle karıştırılan grafik işaretlerdir. Her sembol sırasıyla 1, 5, 10, 50, 100, 500, 1000 sayısal değerleri temsil eder. Diğer sayılar, toplama ya da çıkarma kurallarına uyarak çeşitli sembollerin bir araya getirilmesiyle oluşturulur. Romen sayımında sayılar soldan sağa doğru yazılır. Genel bir kural olarak, semboller azalan değerle düzenlenir.
Roma rakamlarının en önemli özelliği 0 rakamının bulunmamasıdır. 0 sayısı 9. yüzyılda matematikçi Harizmi tarafından bulunmuştur.
Bu sembollerin nereden geldiği bilinmiyor. Yapılan tahminlerden biri, bunların kökeninin Etrüsklere dayandığı ve esasen bir sopaya atılan çentikler olduğu yönünde. Yani “I” tek bir çentikti, her beşinci çentik bir çift çizik, yani “V“ ve her onuncu çentik bir çaprak çizik, yani ”X” idi. Bu da IV = 4’ün nereden çıktığını açıklar: I II III sırasında V’den önce gelen çizikti vs. İnanılmaz bir şey ama bu sistem, Avrupa’da 12. yüzyıla kadar, Hint sistemi üzerine kurulu ve sıfırı da olmak suretiyle tam bir sistem olan Arap sistemi onun yerini alana dek kullanılmıştır.
Roma Rakamlarında 1-20
*Roma rakamları yazılırken aynı rakam 4 kez üst üste kullanılmaz. Bu nedenle 4 rakamı ”IIII” şeklinde yazılamaz. Onun yerine ”IV” kullanılır.
1 – I
2- II
3- III
4- IV
5- V
6- VI
7- VII
8- VIII
9- IX
10- X
11- XI
12- XII
13-XIII
14- XIV
15-XV
16-XVI
17- XVII
18-XVIII
19 – XIX
20- XX
Roma Rakamlarında 20’li Sayılar
21 – XXI
22- XXII
23- XXIII
24- XIV
25- XV
26- XVI
27- XVII
28-XXVIII
29- XXIX
Roma Rakamlarında 30-50
Romen rakamlarında 30 sayısının karşılığı XXX’dir. Ancak aynı rakamların 4 kez yazılması kurallara aykırı olduğu için 40 sayısı ”XXXX” şeklinde yazılamaz. Bunun yerine ”XL” kullanılır.
Örneğin;
36- XXXVI
41- XLI
48- XLVIII
Roma Rakamlarında 50-100
51 – LI
52 – LII
52 – LII
55 – LV
57 – LVII
59 – LIX
60 – LX – X (10) L rakamlarının sağ kısmına getirildiği için 50 + 10 = 60
61 – LXI
63 – LXIII
66- LXVI
69 – LXIX
70 – LXX – 50 + 10 + 10 = 70
71 – LXXI
73 – LXXIII
76 – LXXVI
78- LXXVIII
79 – LXXIX
80 – LXXX – 50 + 10 + 10 + 10 = 80
81 – LXXXI
84 – LXXXIV
87 – LXXXVII
88 – LXXXVIII
89 – LXXXIX
*Roma Rakamlarında 100 yazmak için ”C” harfi kullanılır. 90 sayısını yazmak için de bu harfin yanına X getirilir.
XC – 100 – 10 = 90
91 – XCI
94 – XCIV
95 – XCV
97 – XCVII
98 – XCVIII
99 – XCIX
Roma Rakamlarında Diğer Sayılar
101- CI
120- CXX
125- CXXV
150- CL
160- CLX
200- CC
500- D
400- CD
1000- M
1100- MC
1500- MD
1550- MDL
1600- MDC
2000 – MM
2100 – MMC
2200 – MMCC
2300 – MMCCC
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız