Bazı insanlar ayna kırmanın yedi yıl boyunca kötü şans getireceğinden korkarken, bu batıl inancın kökleri eski Yunan ve Roma toplumlarına kadar uzanır. Onlar, yansıyan görüntülere gizemli güçler atfederlerdi.

Amerika yerlilerinin inançlarını incelediğimizde, Mayaların kırık aynalar hakkında farklı bir bakış açısına sahip olduklarını görüyoruz. MS 1. binyılda, Mayalar bu aynaları, Güney Meksika'dan Batı Honduras'a kadar uzanan şehirlerde, sadece kozmetik aksesuarlar olarak değil, aynı zamanda doğaüstü iletişim kanalları olarak kullanıyorlardı.

AYNALAR VE BÜYÜ

Eski Maya aynaları genellikle cam yerine arduvaz veya ahşap yüzeyler üzerine yapıştırılmış koyu renkli, cilalı demir cevheri parçalarından oluşuyordu. Maya soyluları bu aynaları sırtlarına takar, tahtlarında sergiler ve mezarlarının içine yerleştirirlerdi.

Maya soyluları, çeşitli halüsinojenler kullandıkları için mistik deneyimler yaşamak için aynalara bakarlardı. Aynalardaki çatlaklar, yansımaların bozulmuş bir şekilde görünmesine neden olurdu, bu da ilahi varlıklarla iletişimin bu görüntüler aracılığıyla sağlanabileceği inancını doğurdu. Soylular, tanrılar, atalar ve diğer ruhlarla ilişkilendirdikleri aynaların ötesindeki diyarlarda bilgelik bulmayı umuyorlardı.

Maya sanatçıları, ruhları resimlerde ve heykellerde genellikle fantastik yaratıklar ve kimeralar olarak tasvir ettiler. Bazen soyluların kimeralarla diyalog halinde resmederken, bazen de bu varlıkları atalar ve tanrılarla iletişimi kolaylaştıran aracılar olarak gösterdiler.

Bu diyaloglar genellikle rüyalarda, trans ve halüsinasyon durumlarında gerçekleşir ve çoğunlukla ayna kullanan iki varlık arasında yaşanırdı. Maya sanatçıları bu konuşmaları hem muhteşem hem de korkutucu, hatta bazen tuhaf olarak tasvir ettiler.

YAXCHİLAN LENTOLARI

Tanrılar ve insanlar arasındaki etkileşimlerin en ayrıntılı tasvirleri, eski Maya şehir devleti olan Yaxchilan'da bulunan oymalarda görülmektedir.

Yazıtlar, 8. yüzyılda Yaxchilan hükümdarının üç girişe sahip bir yapı inşa ettirdiğini göstermektedir. Her giriş kapısının üst kısmına yerleştirilen geleneksel ahşap kirişlerin yerine taştan yapılmış lentolar bulunmaktaydı. Bu taş lentolar, kralın ve eşinin hayatlarından, koruyucu tanrılarının huzuruna çıkmaları gibi çeşitli olayları tasvir eden üç parçalı bir panel oluşturuyordu.

Meksika'daki bu yapının orijinal oymaları ne yazık ki yerlerinden kaldırılmış durumdadır. İlk iki lentolar, 24 ve 25 numaralı olanlar, British Museum'da sergilenirken, 26 numaralı üçüncü lento Mexico City'deki Ulusal Antropoloji Müzesi'nde bulunmaktadır. Bu lentolar şu anda her iki müzede de duvarlarda sergilenmektedir, ancak aslında Klasik dönemde aşağıdan görülmeleri gerekiyordu.

BÜYÜCÜLER

Lento 24 ve 26'daki resimler, bir tanrının huzuruna çıkmadan önce ve sonra gerçekleştiğine inanılan ritüelleri anlatmaktadır. Lento 24'teki resimlerde, hükümdar elinde yanan bir meşale tutarken eşinin acı verici bir ritüeli gerçekleştirdiğini gösterir: Dilinin içinden obsidyen parçalarıyla dolu ince bir ip geçirir. Bu obsidyen parçaları, eski Meksika dinlerinde ruhani öneme sahip olduğuna inanılan ve kraliçenin yüzünde damlacıklar şeklinde tasvir edildiği gibi, önemli miktarda kan kaybına neden olmalıdır.

Tasvirlere göre akan kan, kral tarafından yakılmak üzere kâğıt dolu bir kâseye de damlar. Lento 26, kral ve kraliçenin birlikte ayakta durduğu olay sonrasını gösterir. Hâlâ kanamakta olan kraliçe eşine tören miğferini verir ve onu savaşa hazırlar.

Bu lentolardaki eylemler sıradan dünyanın sınırları içinde gerçekleşse de, 25 numaralı lento farklı bir yeri işaret eder. Bu lentodaki metinler, şehrin koruyucu tanrısının ortaya çıkmasıyla sonuçlanan bir dizi büyü olayını anlatır.

Lento 25, görsel olarak gerçek ile fantastik arasındaki sınırları zorlar. Görüntüde, ir kaseden yükselen duman görülür ve dumanın içinde büyük, iskeletli bir yılan belirir. İki başlı bu yılan, tanrının kendi diyarından kraliçenin diyarına olan yolculuğunda bir kanal görevi görür. Bir zamanlar, ölümünden sonra mumyalanmış gerçek bir insan olabilir, ancak burada bir yılanın ağzından çıkan tanrılaştırılmış bir savaşçı tanrı olarak tasvir edilir. Lento 25, tanrı maskesini çıkarırken, kraliçenin kolunda bir kafatasını dengede tuttuğunu, dumana doğru eliyle işaret ederek yukarı baktığını gösterir.

Lento 25, pek çok büyü metnine benzer şekilde kraliçenin ölmüş birinden rehberlik istediğini ima eder, ancak oymadaki tasvir bu iletişimin içeriğini açıklamaz. Bununla birlikte, ilgi çekici bir detay daha vardır: Lento 25'teki metnin çoğunluğu tersten yazılmıştır ve muhtemelen eski Maya büyücüleri veya kahinleri tarafından bir aynayla görülebilecek şekilde tasarlanmıştır.

Mimari açıdan bakıldığında, metnin bir kısmı kapı eşiğinin dışında kalmıştır. Bu kısım, tipik antik Maya yazısına uygun olarak soldan sağa doğru yazılmıştır. Ancak bir ziyaretçi eşiği geçip yukarı baktığı anda her şey değişir. Ziyaretçinin insan dünyasından doğaüstü alana geçtiğine inanıldığı için kelimeler ve resimler geriye doğru yazılır.

 

Kaynak: arkeofili.com