Dünya tarihinde çok ünlenen şişe yapımcılarından birisi de Fransız Jean’dır. Jean dilimizde çok hatırlanır. Nasıl mı? Hikayesine bakalım.

Jean artık küçük şişelerden bıktığından mıdır neden bilinmez, çok büyük, kocaman bir şişe yapmak ister. Hiç kolay olmasa da başarır. Camı o kadar büyük bir şeye dönüştürmek hiç ama hiç kolay değildir ve Jean bunu başarır.

Başarmanın verdiği iftiharla arkadaşlarını çağırır atölyesine. Arkadaşları o devasa şeyi görünce şişeyi birine benzetirler. Derler ki ”Aaa Jean bu senin karına benziyor.” Gerçekten de Jean’ın karısı oldukça yapılı, iri kıyım bir kadındır. Jean’ın karısı yani Fransızcası “dame a Jean”.

Türkçemizde de damacana olarak söylenir.

Hepimizin bildiği o devasa şişe damacana aslında, Fransız şişe ustası Jean’ın karısından başka birisi değildir.

Muhtemel gerçek hikayesi de şöyledir. İran’da bir şehir ismi olan “Damghan” bu popüler şişenin asıl ismidir. İranlı cam işçileri tarafından tasarlanmıştır. İpek Yolunda ideal bir konuma sahip oldukları için ürünlerini tüm Avrupa’ya yaymışlardır.

O zamanlarda ürün üretildiği veya geldiği konumun ismini alırdı. Kaşmir, Hindi gibi. Adı farklı ülkelere geçişi sırasında değişmiştir. Örneğin Katalonya’da damajana olarak adlandırılmıştır. Kuzey Afrika’da damakana, İtalyanca damigiana veya İspanyolca damajuana olmuştur. Bizim dilimize de damacana olarak geçmiştir.

 

Kaynak: Sunay Akın