Tartışmasız uçaklar en hızlı ulaşım araçlarıdır. Varmak istenilen yere en hızlı ulaşılmasını sağlayan ulaşım araçlarıdır. Peki ya uçaklar doğudan batıya mı yoksa batıdan doğuya doğru mu daha hızlı uçar? Ya da bu ikisi arasında bir hız farkı yok mu? Hiç bunu düşündünüz mü?

Biz sizlere cevabını veriyoruz. Uçaklar batıdan doğuya doğru gittiklerinde daha hızlı uçarlar. Peki ama neden?

Dünyamızın ve onunla beraber dönen atmosferi de hatırlatarak şunu söyleyelim: Uçaklar hiçbir kuvvet uygulamasalar bile Dünya ile birlikte dönüyorlar.

Uçaklar motorlarını çalıştırmak için yakıtla birlikte havayı kullanır. Gelen bu hava, yakıtla birlikte motorları döndürür, ayrıca kanatlar da havayla etkileşime girerek uçağın süzülmesini sağlar. Gezegenimizde yeryüzünden 10 ila 30 km aralıkta esen çok güçlü rüzgar akımları vardır. Jet akımları olarak adlandırılan bu rüzgarlar 100 ila 400 km hızlarla eserler. Yerden hissedilemeyen bu akım, uçakların uçtuğu irtifadadır ve uçakların gittiği yöne göre daha hızlı veya daha yavaş gitmesine neden olurlar.

Eğer Dünya dönmüyor olsaydı rüzgarlar sadece kuzey ve güney yönünde oluşur, ekvator ile kutuplar arasında eserdi. Dünya döndüğü için, hava akımlarını kuzey yarımkürede doğuya doğru, güney yarımkürede de batıya doğru kayar. Dünya'nın kutuplardan basık ekvatordan şişkin bir küremsi yapıda bulunması sonucu her bölgenin farklı hızlarda döndüğünü biliyoruz. Bu farklı hızlar nedeniyle jet akımları da kıvrımlı bir şekilde hareket eder.

Jet akımlarının uçaklara olan etkisine gelince de uçaklar, batıdan doğuya doğru giderken rüzgarın etkisiyle daha hızlı giderken, doğudan batıya doğru gittiğinde rüzgara karşı gideceği için daha çok yavaşlayacak.

 

Kaynak: 1, 2