UĞURSUZ SAYI 13
Siz de 13 sayısının uğursuzluğuna inananlardan mısınız? Kötü şans getirdiğine inanır mısınız? Mesela ben inanmam.
Matematiksel olarak yaklaştığımızda 13 bir Fibonacci sayısıdır, bu anlamda altın oranın bir parçasıdır diyebiliriz. Arşimet katı cisimleri 13 tanedir. Ayrıca 13’ü oluşturan 1 ve 3 rakamlarının karesini toplayarak elde ettiğimiz 10 sayısının rakamlarının karesini alarak 1’e ulaşırız. Matematikte bu şekilde 1’e ulaşabilen sayılara mutlu sayılar denilir.
Sayıların bile mutlusu var…
13 sayısı hem mutlu hem de uğursuz olabilir mi? Bazıları için 13 tam bir korku sayısıdır. Mesela bazı otellerin asansörlerinde 13. kat düğmesi yoktur. Dünyanın başka bazı yerlerinde evlerin kapı numaraları 13 olmasın diye 12+1 şeklinde gösterilir. Ya da bazen 12A şeklinde.
1910 yılında Isador Coriat adlı bir psikiyatrist “Abnormal Psychology” adlı kitabında 13 korkusu olan hastalar için bir korku türü tanımladı: Triskaidekaphobia (Triskaidekafobi).
Peki ya tüm bu korkuların kaynağı nedir? Son Akşam Yemeği. Leonardo Da Vinci’nin bu ünlü tablosunda Hıristiyan inanışına göre İsa’nın çarmıha gerilmeden önceki akşam havarileriyle yediği son yemek resmedilmiştir. Hatta tam olarak İsa’nın içlerinden birinin kendisine ihanet edeceğini söylediği anı görürüz. Yüzlerdeki şaşkınlık ifadesinin sebebi bu.
Sofrada toplam 13 kişi olduğunu fark etmişsinizdir. Yemeğe katılan son kişinin havarilerden Yahuda olduğu söylenir. Yani 13. Kişi. İhanet eden kişi. O yüzden bugün bile Batı’daki bazı lüks lokantalarda bir masaya 13 kişinin oturmasına izin verilmez.
Fakat köken olarak buna bağlamak çok doğru olmaz. Biraz daha eskilere gidelim. Son akşam yemeğinden 1800, günümüzden yaklaşık 3800 yıl öncesine… Mezopotamya’da ortaya çıkan tarihin en eski ve en iyi korunmuş yazılı kanunlarına bakmamız gerekiyor: Hammurabi Kanunları. Yaklaşık iki metrelik silindirik bir taşın üstüne çivi yazısı ile yazılmış olan bu kanunlar tam 282 maddedir. Ama 13. Madde yoktur. Çünkü 13 sayısı uğursuz kabul edilmektedir. Dolayısıyla 13’ün uğursuzluğu hakkında elimizdeki en eski yazılı delil bu. Daha doğrusu yazılmamış delil.
Persler 13. gününde kötü şanstan kaçınmak için evlerinden çıkmazmış. Yine rivayete göre antik bir Babil şiiri olan “Song of Ishtar”ın 13. satırında ölüm tanrıçasının adı geçermiş. Tarot kartlarında da 13. kart ölüm kartıdır.
Şimdi daha da eskiye, mitolojiye gidelim. İskandinav mitolojisinde 12 tanrı Valhalla’da bir yemeğe davet edilir ve bir sofranın etrafında toplanırlar. Sonra 13. tanrı Loki davetsiz misafir olarak gelir. Ki bu yemekte biliyorsunuz ki Baldr, Loki tarafından öldürülür.
Bu sebepten olsa gerek ki 13.kişi uğursuzluk getirir.
Hikayede uğursuz sayılan kişi Loki ile İngilizce’de şans veya uğur için kullanılan kelime Lucky arasında bir bağ kurulabilir mi? 13 pek çok kültüre göre olgunluk yaşıdır. Bazı filmlerde ‘PG13’ ifadesi yer alır. Bu ibare 13 yaşından büyükler bu filmleri alabilir, kiralayabilir ve izleyebilir anlamına gelir.
Youtube, Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya sitelerinde 13 yaşından itibaren hesap oluşturulabilir.
Amerikalıların %10’unda 13 korkusu olmasına rağmen ABD, 13 koloni, bugünkü adıyla eyalet tarafından kuruldu. O yüzden doların üzerinde tamamlanmamış piramitte 13 basamak, üzerindeki yazıda 13 harf, 13 yıldız, 13 ok, 13 yaprak gibi pek çok sembol bulunur. 1880’lerde bu 13 inanışını yıkmak isteyenler tarafından 13 kulübü kurulmuştur. Bu kulübün üyeleri ki aralarında Amerika başkanları da vardır, her ayın 13’ünde bir araya gelerek 13 kişilik sofralarda yemek yemiştir.
Yani ölümle 13 sayısı arasında mantıksal bir ilişki kurabilmek mümkün gözükmüyor. Bir sayının bize şans getirip getirmemesi daha çok bizim hayata ve olaylara bakış açımızla ilgili.
Siz ne düşünüyorsunuz?
Kaynak: https://barisozcan.com/13-sayisi-ugursuz-mudur/
Yorumlar
Ben uğursuz olduğunu düşünmüyorum
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız