Zihninizi ne kadar zorlasanız da anımsamaya çalıştıklarınızı bir türlü hatırlayamadığınız ya da yakın bir zamanda meydana gelse de herhangi bir olayın ayrıntılarını net bir şekilde hafızanızda canlandıramadığınız oldu mu? Eğer yaşadıysanız durumun ne denli sinir bozucu olduğunu bilirsiniz. Unutkanlığın ciddi bir boyuta geldiği ve geçmişle şu an arasındaki bağlantıları neredeyse tamamen yıkıldığı bir sendrom olan çözülmeli füj bahsedilen bağlantıyı kuramamaktan kaynaklanan ciddi bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkıyor.

En basit biçimiyle kişinin şimdi ve geçmişi arasında bağlantı kuramaması olarak tanımlayabileceğimiz bir rahatsızlık olan çözülmeli füj, ne yazık ki yalnızca basit bir unutkanlık ile sınırlı değil. Öyle ki bu sendroma sahip kişiler hiçbir şeyi anımsayamaz vaziyete geldikleri için kendileri için tamamen yeni bir başlangıç hazırlamanın peşine düşebilirler. Bu kimseler için bulundukları çevre, düzenli olarak gerçekleştirdikleri eylemler ve sahip oldukları beceriler artık tamamen birer yabancıdır.

Böyle hisseden birinin de bir noktadan sonra yaşamına uyum sağlaması neredeyse imkansız hale gelecektir. Kişi anımsayamadıkça endişe duyar ve zihnini hatırlayabilmek için daha da fazla zorlar. Ancak çoğu zaman bu çabanın bir faydası olmaz çünkü bu kez de zihin anımsayamadığı için daha da strese girer ve şimdi ile geçmiş arasındaki bağlantı daha da büyük bir yıkıma uğrar.

Bu sebeple de kişi çevresine hatta kendisine yönelik birçok ayrıntıyı unuttuğu için çareyi kaçmakta bulur ve uzaklaşmanın yollarını arar. Bu kişiler plansız programsız bir biçimde aniden evden ayrılabilir ve haftalarca dönmeyebilirler. Ancak söz konusu sendrom geçici bir rahatsızlık olduğu için kişi eğer kısa bir süre içinde yaşamına yönelik ayrıntıları hatırlamaya başlarsa konfor alanına yani evine geri dönecektir. Fakat kimi zaman hatırlama sürecine girilmesi daha uzun bir dönemi kapsayabiliyor. Böyle zamanlarda ise kişi yaşamına ilişkin pek çok ayrıntıyı hatırlayamasa da alışkanlıklarından kaynaklı bir biçimde temel becerilerini sürdürmeye devam edebilir. Bunlar da kişinin yaşamını sürdürmesi için yeterli pratiklerdir ve böyle birinin bambaşka bir yerde hayatını yeniden kurması mümkün olabilir. Dolayısıyla buradaki en önemli nokta bireyin temel becerilerini hala yerine getirip getiremiyor oluşudur diyebiliriz.

Psikolojik bir rahatsız ve genellikle geçici bir süre içerisinde hakimiyetini sürdüren bir sendrom olan çözülmeli füjü genellikle kişiyi yoğun bir biçimde etkileyen travmaların bir sonucu olarak da değerlendirebiliriz. Örneğin savaş, patlama, doğal afet veya beklenmedik bir biçimde kendini gösteren büyük gelişmeler veya yıkımlar bu sendromun tetiklenmesinde etkili olabilir. Dolayısıyla sendromun temel kaynağını stres ile ilişkilendirebiliriz. Ayrıca bu sendromun kadınlarda erkeklere oranla beş kat daha fazla görülebildiği yapılan tespitler arasında. Ancak durumu cinsiyet temelli herhangi bir konu ile ilişkilendirmek elbette pek doğru olmayacaktır. Nitekim sendromun temel nedeni başa gelen olaylara ve kişinin bunlardan ne şekilde ve ne derece etkilendiğine dayanır.

Bu sendromun tedavisine yönelik net yöntemler olmasa da kişinin travmaları üzerine rahatça konuşabilmesinin, rahatsızlığın belirtileri üzerine doğru değerlendirmeler yapılabilmesinin ve en başta bireyin stresle nasıl başa çıkabileceğini öğrenmesinin yardımları olabilir. Ayrıca stres yapmanın kişinin hafızasında yer alan taze bilgileri dahi unutabilmesinde oldukça etkin rol oynadığının bilinmesi gerekiyor. Bu yüzden kişi eğer stres yönetimi yapabilmeyi öğrenir ve bunu yaşamına dahil edebilirse zaten bu pratiği temel beceri olarak kazanacaktır. Bu da kişinin sendromdan etkilenmesi önündeki en önemli engel olarak yorumlanabilir. Çünkü çözülmeli füjde temel beceriler oldukça kilit bir noktada yer alır. 

 

Kaynak: 1