Ülkemizde ‘Efsane Cuma’ olarak bilinen Black Friday, dev markaların büyük indirimler yaptığı ve Kasım ayı boyunca konuşulan bir etkinlik haline geldi. Peki nedir bu Efsane Cuma, nasıl ortaya çıktı? Hikayesi yüzlerce sene öncesine dayanıyor.

ABD'de kutlanan en önemli bayramlardan biri olan ve Kasım ayının son haftasına denk gelen 'Şükran Günü', ülkede aynı zamanda Noel ve yeni yıl kutlamalarıyla sonlanan uzun bir 'kutlama' döneminin başlangıcıydı. Bu dönemde hediye alma ve alışveriş yapma davranışları yükselişe geçtiği için hem markalar hem tüketiciler için fırsata dönüşen bu 'alışveriş günü' ortaya çıktı.

Şükran Günü'nden bir gün sonraki cuma gününe denk gelen bu alışveriş günü, yıllar içerisinde ABD'nin en yoğun alışveriş gününe dönüştü. Günün tarihi ise Şükran Günü ile belirlendi.

ABD'de Şükran Günü'nün ne zaman kutlanacağı da uzun yıllar boyunca belirsizdi. Kökeni 1600'lü yıllara uzanan ve hasat bayramı olarak kutlanan Şükran Günü, uzunca yıllar 25 Kasım'da kutlandı.

1789'da ABD Başkanı George Washington, 26 Kasım Perşembe gününü Şükran Günü ilan etti. Ancak ilerleyen yıllarda tarihe ve güne yönelik pek çok kafa karışıklığı yaşandı. Bu kafa karışıklığı, 1941'de Kongre tarafından alınan bir kararla giderildi ve Şükran Günü'nü Kasım'ın dördüncü Perşembe’si yapan bir yasa kabul edildi. Böylece Kasım'ın dördüncü Cuma’sı da 'Black Friday' olmuş oldu.

Peki ama neden Kara Cuma (Black Friday) olarak anılmaya başlandı? Black Friday ismi nereden geldi?

İsminin nereden geldiğine dair birçok farklı hikaye var. İlk hikayeye göre siyah, satış yapan işletmeler ve muhasebecileri için olumlu anlam ifade eden bir renk. Çünkü muhasebeciler defterlerinde karı belirtmek için siyah, zararı belirtmek için de kırmızı mürekkep kullanıyorlar.

Yıl boyunca zararı temsil eden 'kırmızı' ile dolan defterler, Black Friday günü 'siyaha' dönüp karla dolduğu için de bugüne 'Black Friday' dendiği söyleniyor. Ancak bu hikaye doğruluğu kabul gören bir hikaye değil.

İsmin esas kaynağı bu çılgın alışveriş gününde ortaya çıkan kara manzara. İsmi verenler ise polisler. Black Friday'de yaşanan kaos, yoğun trafik, mağazalarda yaşanan izdiham gibi manzaralar sebebiyle çok yoğun çalışan Philadelphia'daki polis memurları, bu yorucu güne 'Black Friday' demeye başladılar.

Ticaretin bu isimden zarar göreceğini düşünen markalar ne kadar değişmesi için uğraşıp 'Büyük Cuma' gibi isimler kullanmayı deneseler de yıllar içinde isim tüm ABD genelinde yayıldı. Ardından ise dünya genelinde.

Her ne kadar spesifik olarak 'Efsane Cuma' dediğimiz gün ile bağlantısı olmasa da ismin hikayesi anlatılırken sık sık ilk kez kullanıldığı 24 Ekim 1929'a da değinilir. Bu tarih Amerika'da Büyük Buhran'ın başladığı tarih olarak bilinir.

ABD'de ve dünyada 'Black Friday' ifadesinin ilk kez kullanıldığı bu tarih, iki borsacının altın piyasasına müdahale etmek ve haksız kazanç elde etmek için attıkları adımların tespit edilmesi sonrası piyasanın aniden çöküşe geçtiği ve binlerce Amerikalının iflasa sürüklendiği gün olarak karşımıza çıkar. Borsanın çöktüğü perşembe günü, cuma günü gazete manşetlerine 'Black Thursday' olarak yansır. Etkilerinin hissedildiği ilk gün ise Black Friday'dir.

Ülkemizde geçtiğimiz birkaç yılda 'Black Friday' kültürü 'Efsane Cuma' ismiyle yaygınlaştı. Artık pek çok e-ticaret platformu Kasım ayında farklı tarihleri 'Efsane Cuma' indirimleri ile geçiriyor.

 

 

Kaynak: 1