Diyojen ya da Diogenes, M.Ö. 412 yılında Sinop’ta dünyaya geldiği rivayet edilen bir filozoftur. Babası Hikesios bir banker ve kalpazandır. Zamanla namı kötüye giden Hikesios ve Diyojen tüm olumsuzlukları geride bırakarak Atina’ya gitmeye karar verir. Aslında bir karardan ziyade bir mecburiyet söz konusudur. Çünkü halk artık Hikesios’u ve onun ailesini şehirde barındırmak istemez. İşte bu yolculuk Diyojen’in felsefe ile tanışmasına sebep olur. Atina’ya vardığında Sokrates’in öğrencilerinden ve Kinik okulunun kurucusu Antisthenes ile tanışır. Kısa sürede felsefe öğrenciliğine başlar. Kinikizm genel hatları ile şöhret, para, mülk gibi dünyevi kavramlardan kendini soyutlayarak mutlak bilgiye ulaşma arzusudur. Babasının yaşadığı durumları göz önünde bulundurursak Diyojen’in Kinikizmi benimsemesi çok garip değildir.

Hayatı boyunca hiçbir mülk edinmeden, sokaklarda derbeder bir hayat yaşamaya karar veren Diyojen birçok kaynakta bir fıçı içerisinde yaşadığı ve köpek gibi yaşamayı tercih ettiği rivayet edilir. Diyojen bilgeliğe ve erdeme bu yolla ulaşılabileceğini düşünür ve buna uygun şekilde de yaşamaya devam eder. Hatta bir rivayete göre de Büyük İskender’le karşılaşır, bu karşılaşma esnasında ona isteğini soran Büyük İskender’e; “Gölge etme başka ihsan istemez” şeklinde yanıt verdiği de belirtilir. Bu sözü yüzyıllardır Diyojen referans gösterilerek birçok yerde kullanılır.

Günümüzde modern tıp birçok tanı ve teşhiste geçmiş bilgilerden ve isimlerden yola çıkarak tanımlamalar yapar. İşte bu tanımlardan biri de bahsini ettiğimiz Diyojen’in hayatından yola çıkılarak literatüre girmiş Diyojen Sendromudur. Diyojen’in hayat hikâyesine bakarak sendrom hakkında varsayımlarda bulunabiliriz. Fakat durum sanıldığı kadar toz pembe değildir. Diyojen Sendromu ciddi bir klinik vaka olarak düşünülür ve tedavisi gereklidir.

Diyojen Sendromu, özellikle 60 yaş üstü insanlarda ortaya çıkan psikolojik bir rahatsızlıktır. Klinik bir vaka olarak tanımlanan Diyojen Sendromu, bireyin sosyal ortamlardan uzaklaşarak yalnızlaşması ve bununla birlikte yaşadığı yerde hiçbir şeyi çöpe atmadan biriktirmesi şeklinde ortaya çıkar. Bu sendrom istifçilik ile karıştırılabilmektedir fakat iki rahatsızlığı birbirinden ayıran önemli unsurlar vardır. Bunlardan ilki Diyojen Sendromu görülen bireylerin entelektüel bir alt yapıya sahip olmalarıdır. İkincisi Diyojen Sendromunda istifçilik görülen belirtilerden biridir ana unsur değildir.

Diyojen Sendromunda birey kişisel bakımını ve çevreye karşı duyarlılığını yitirir. Bu sendromun başlangıç evresinde görülür. İlerleyen durumlarda birey dışarıdan müdahalelere izin vermeyerek kendine sağlıksız bir yaşam alanı yaratır. Sendromun başlangıcında bireyin yaşadığı ağır bir travma tetikleyici olabilir. Diyojen Sendromunda sendromun görüldüğü kişi yardım istemez ve kendini tamamıyla izole eder. Bu sebeple de bireyin tedavi edilmesi oldukça güçtür. Çünkü tüm sendromlarda olduğu gibi Diyojen sendromunda da bireyin tedavi edecek kişiyle iş birliği içinde olması önemlidir.

Nedenleri hala araştırılmaya devam eden Diyojen Sendromu, uzmanların açıklamalarına göre genellikle yalnızlık nedeniyle ortaya çıkar. Elbette rahatsızlığın görülmesi ile birlikte sendroma sahip birey kendini yalnızlaştırmaktadır fakat bahsini ettiğimiz yalnızlık tercih olarak gelişen bir yalnızlık değildir. Yaşlı bireylerin bir bakıma kendi öz değerlerini yitirme korkusu ve sosyal ortamlarda kendilerine bir yer bulamama duyguları bu sendromda etkileyici unsurlardır.

 

Kaynak: 1