Bir hastalığa özgü semptom ve eksikliklerin (bilişsel, motor, duyusal veya duygusal) varlığının farkına varamama ve ayrıca büyüklüğünü veya ciddiyetini, ilerlemesini ve günlük yaşamda ürettiği veya üreteceği kısıtlamaları tanıyamama durumuna Anosognozi denilir. Bir tür nörolojik bozukluğu olan hastalarda ortaya çıkar.

Anosognozi 1914 yılında Babnski’nin Paris Nöroloji Topluluğu’na sunduğu iki hastanın durumuyla açıklık kazandı. Bahsedilen iki hasta, vücutlarının sol kısmında yarı felç geçirmişti ve motor becerilerindeki kusurların farkında değillerdi. Buna karşılık, anosodiyaforya yani hastalığın tamamen göz ardı edilmesi durumu ortaya kondu.

Beynimiz bize çevremizde, içimizde, yani vücudumuzda neler olup bittiğini bilme yeteneği verir. Ancak, çeşitli nörolojik süreçler bizim farkında olmadan bu algıda önemli kusurlara neden olabilir ve bu da bizi bir anosognozi sürecinden mustarip hale getirebilir.

Bu durumu oluşan yeni durumu veya yeni yaşam koşullarını kabul etmeme olarak düşünebiliriz. Ama aslında öyle değil, çok daha karmaşık bir gerçektir. Beyin hasarının neden olduğu engellilik hakkında bilgi eksikliğini temsil eden bilinç bozukluğundan kaynaklanan bir semptomdur.

Bu hastalığın teşhisi konusunda Consortium in Clinical Neuropsychology (2010) tarafından hastalığın teşhis ve tasnifine yardım etmek için aşağıdaki kriterler yayınlandı:

1. Fiziksel, nöro-bilişsel ve/veya psikolojik kusur ya da bir hastalıktan mustarip olmanın bilincinde olmama.
2. Kusurun inkar şeklinde şu şekilde görülen değişimler: “Neden buradayım, bilmiyorum,” “Neyim var bilmiyorum,” “Bu egzersizleri hiç doğru düzgün göstermediler, o yüzden yapamıyorum,” “Hasta olduğumu söyleyen başkaları.”
3. Değerlendirme araçları ile kusurların kanıtı.
4. Sıkıntının akraba ya da tanıdıklar tarafından fark edilmesi.
5. Günlük yaşam aktivitelerinin negatif etkilenmesi.
6. Sıkıntı, kafa karışıklığı ya da bilincin farklı durumları bağlamında yaşanmaz.

Anosognozi bazı başka hastalıklarla eş zamanlıdır.

Nörolojik: nörovasküler hastalıklar, Alzheimer orta düzeyde bilişsel hasar, tümörler, fronto-temporal demans, travmatik beyin hasarı, kortikal körlük, epilepsi ve posterior kortikal atrofi.

Psikiyatrik: şizofreni ve kişilik bozuklukları. Semptomatik bir açıdan bakıldığında anogsonozi; hemineglect, prosopagnozi, amnezi, Korsakoff sendromu, Anton sendromu, hemigleia, dysexecutive sendrom, constructive apraxia, aphasia Wernike vs. ile ortaya çıkabilir.

Maalesef ki şu an için hastalığın etkili bir tedavi yöntemi yoktur. Pek çok dışavurumu olan bir hastalık olduğundan bazı yazarlar bunu bir hastalık, bazıları ise sendrom ya da semptom olarak tanımlamaktadır.

Anosognozinin birey için önemli etkileri olacaktır. Bir yandan, hasta yeteneklerini abartabilir ve fiziksel bütünlüğünü ve yaşamını riske atan güvenli olmayan davranışlara sürekli olarak boyun eğebilir.  Öte yandan, gerçek bir sorun oluşturmadıklarını tahmin ederken hem ilaçları hem de diğer tedavi türlerini gereksiz olarak değerlendirebilirler, böylece terapötik uyum ve dolayısıyla iyileşme süreci tehlikeye atılabilir.

Ek olarak, Dr. Noé, anosognozinin entegrasyona giden yolu ve sosyal uyum için optimal yolları dinamitleyeceğini vurguluyor.

TERAPÖTİK MÜDAHAHLE

Terapötik müdahale şunlara yönlendirilecektir:

Reddetme kontrolü

Hastanın sınırlarıyla yüzleşmek. Beyin işlevi ve beyin hasarının sonuçları üzerine psiko-eğitim eğitim programları sıklıkla kullanılmaktadır.

 

Gerekçelerin kontrolü

Hastanın olup bitenin bir yaralanmanın sonucu olduğunu anlamasını sağlamak. Bu gerekçelerin en belirgin olduğu görev ve durumları seçmek için genellikle aile desteği gereklidir. Seçildikten sonra, terapistin performansını değerlendirmesi için bireye geri bildirimde bulunmakla ilgilidir.

 

İddiaların ayarlanması

Hastalık farkındalığını ve beklenti ayarlamasını geliştirmek için genellikle kişisel uyum yoluyla çalışırlar.

Bu sorunları ele almak için psikolojik ve nöropsikolojik müdahale yoluyla, hastalık hakkında daha fazla farkındalık kazanacak ve böylece beyin hasarından kaynaklanan eksikliklerin normal rehabilitasyon gelişimini kolaylaştıracaksınız.

 

Kaynak:

https://aklinizikesfedin.com/anosognozi-kisinin-yetersizliklerini-fark-edememesi/

https://tr.warbletoncouncil.org/anosognosia-14278