Bilinç bence felsefenin tartışma ve satranç tahtasıdır. Çünkü deyip açıklamalar yapmadan önce biincin ne olduğuna farklı açılarla bakalım istiyorum. Malum bilmeden bir şeyi tartışıp konuşamayız. Öncelikle birkaç açıklamasıyla başlayalım. Bilinç:
- Hem dış dünyaya hem de kendimize ve zihnimizdekilere karşı oluşan farkındalıktır.
- Kişinin kendi tecrübelerine, yaşantısına, çevresinde olan bitene bir bütün olarak aslında içinde yaşadığı hayata karşın farkındalığı ve deneyim bazlı kendi kendine ortaya çıkan döngüsüdür.
- Kişi ya da kişilerin duygularına, algılarına, bilgi birikimlerine ve kavrayışlarına bağlı olarak ortaya çıkan kendini bilme yetkinliğidir.
Gördüğümüz gibi aslında hepsi bir ana özde buluşuyor. Bu kadar tanımlamadan sonra isterseniz felsefe gözünden ‘’Bilinç’’e bir bakış atalım.
Felsefede bahsi geçen bilinç daha çok insanın iç dünyasını kapsar yani duygular, hatıralar, anılar, algılar ve iç muhakemeleri kapsar. Bazı filozoflar ise bilinci; bilincin insanları diğer hayvanlardan ayıran en önemli özelliği olarak kabul eder. (Editör yorumu: Bu duruma ne katılıyorum ne katılmıyorum çünkü hayvanlarda da bilinçlenme örnekleri çokça mevcut.)
Eylemler ortaya çıkarken bir iç girdi söz konusudur bunu kabul ediyoruz ama iç gözlem fırsatını bir kenara bırakıp insanı incelersek işte o zaman çok ama çok az şey söyleyebiliriz ancak. Bilinci bazı kaynaklarda farklı isimlerde görebiliriz. Örneğin ‘’kualia’’ bunlardan birisidir. Kualia da bilinç gibi tanımları olan ama farklı olarak daha çok algısal deneyimleri kapsayan bir kelimedir.
Çağdaş sinirbilimin bilinç ile sıkıntısı onu ana ve maddi bir temele oturtmaktadır. Bilinç kazanıldıkça beynin farklı bölmeleri çalışmaya başlayarak gelişme gösterirken, bazı fizikçilere göre bilinç kuantum ile içerik bakımından benzerlik gösterdiğini öne sürüyor. Bilinç tüm bunların ışığında aslında öznel bir tecrübe ile oluşuyorken, buna mekanik bir açıklama getirme çabası beyhude kalabilir.
Yorumlar
İnsan bilinciyle yaşarken yaşadığı şeyi anlamakta zorlanabilir
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız