Bedelli sermaye artırımı için kabaca bir şirketin kendisine maddi kaynak bulabilmek için kendi içinden kaynak yaratması diyebiliriz. Yani bir şirket kaynağa ihtiyaç duyuyor ama borç almak istemiyorsa bedelli sermaye artırımı yapabilir. Bir şirket kendi hisse senetlerinin sayısını artırıp bu hisseleri şirkette hisse sahibi olan insanlara satarak kendisine kaynak yaratır.

Bedelli sermaye artırımını basit bir örnekle açıklarsak daha iyi olur. Örneğin bir şirketin 1000 tane hissesi olsun ve her hissenin değeri 1 lira olsun. Bu şirketinde 4 tane ana hissedarı olsun ve her hissedarın şirkette %25’lik bir payı olsun. Yani her hissedar 250 hisseye sahip. Bu şirket bedelli sermaye artırımı ile hisse sayısını 1000 hisseden 2000 hisseye çıkarsın. O zaman şirketin 4 hissedarın her birinin şirketteki paylarını koruyabilmek için 250 adet daha hisse alması gerekmektedir. Bu şekilde şirket kendi içinden 1000 liralık kaynak yaratmış olacaktır. Peki bir hissedar kendi payını artırmak istemez ise ne olur?

Eğer bir hissedar şirket içinde kendi payını artırmak istemez ise yeni hisse almaz ve rüçhan hakkını piyasada satabilir. Rüçhan hakkı dediğimiz şey ise kabaca bir hissedarın bedelli sermaye artırımı sırasında payını koruyabilmesi için yeni çıkartılan hisselerden pay alan ilk kişilerden olmasına olanak veren bir haktır. Bir hissedar rüçhan hakkını uygun bir fiyattan satabilir ve bedelli sermaye artırımına katılmayabilir. Ama bir hissedar bunu yaparsa şirket içindeki payı küçülmüş olur.

Bedelli sermaye artırımının borsaya olan etkisinden de kısaca bahsetmek istiyorum. Diyelim bu sefer şirketimizin 100 tane hissesi olsun ve her hissenin değeri 1 lira olsun. Yani şirketin değeri 100 lira. Ancak bu şirketin hissesinin borsada piyasa değeri hisse başına 5 lira olsun. (Piyasa değeri ile şirket değeri birbirinden farklı olabilmektedir) Yani bu şirketin piyasa değeri toplamda 500 liradır. Bu şirkette bedelli sermaye artırımı yapıldığını ve 100 tane daha hissenin katıldığını düşünelim. Yani şirket iç kaynaklarından 100 lira elde etti. Şirketin eline geçen ekstra 100 lira toplam piyasa değeri olan 500 lira ile toplandığında şirketin piyasa değeri 600 lira olur. Ancak artık bu şirketin toplamda 200 hissesi olduğu için 600 lira 200’e bölündüğünde bedelli sermaye artırımı sonrası şirketin piyasadaki hissesinin yeni değeri 3 lira olacaktır.

 

NOT: Burada yazan yazılar yatırım tavsiyesi değildir.

 

Bedelli sermaye artırımı nedir?