2. Dünya Savaşı’ndan sonra dünya ekonomisini tekrar istikrarlı bir hale getirmek ve  dünya çapında tekrar uluslararası iş birliğini sağlamak amacıyla çeşitli girişimlerde bulunuldu. İMF (Uluslararası Para Fonu) ve Dünya Bankası mali alanda uluslararası birliği sağlamada önemli katkılar sağladı. Ancak dünyadaki ticareti serbest hale getirmek ve ticarette uluslararası iş birliğini sağlamak ulaşılmak istenen bir hedefler arasındaydı.

Bu amaçla ITO’nun (Uluslararası Ticaret Örgütü) kurulması amaçlandı ve çalışmalara başlandı. Bu örgüt kurulana kadar geçici bir anlaşma olan Gümrük Tarifeleri Ticaret Genel Anlaşması (GATT) 1947 yılında yapıldı. Ancak ITO kurulamadı ve GATT 1994 yılına kadar dünyada ticareti düzenleyen bir anlaşma olarak kullanıldı. 1986 – 1994 Uruguay görüşmelerinde WTO’nun kurulması kararlaştırıldı ve 1 Ocak 1995 tarihinde WTO kuruldu. Türkiye WTO’nun kurucu üyeleri arasındadır.

WTO yani Dünya Ticaret Örgütü günümüzde uluslararası ticareti düzenleyen uluslar üstü bir kuruluştur. Günümüzde bu örgüte üye olan ülke sayısı 164’tür.

 

WTO’nun genel olarak amaçlarını sıralayacak olursak:

• Bir ülkenin ticaret yaparken başka bir ülkeye sağladığı elverişli şartları WTO’ya üye olan bütün ülkelere sağlaması
• Ülke içinde yerli üretilmiş ürünler ile ithal edilmiş ürünler arasında ayrım yapılmamasını sağlamak. Ancak gümrükten gelen ithal bir ürüne uygulanan vergi buna dahil değildir. Bu kural ürün ülke içine girdikten sonra başlar
• Ülkelerin koyduğu gümrük vergilerini mümkün olduğunca az düzeye indirmek
• Ticaretin uluslararası tarifelere uygun şekilde yapılmasını sağlamak. Yani bir ülkenin herhangi bir ürün için kafasına göre gümrük ücreti almaması için ticarete konu olan bütün ürünlerin gümrük ücretlerinin uluslararası tek bir kaynaktan ücretlendirilmesini sağlamak

WTO üye ülkelerin ulaşılmak istenen amaçlar yönünde ticaret yapıp yapmadığını denetler ve inceler. Türkiye en son 2016 yılında denetlenmiş ve incelenmiştir.

 

WTO’nun diğer amaçlarını da şu şekilde sıralayabiliriz:

• Uluslararası ticaretin geliştirilmesini sağlamak
• Ürün ve hizmetlerin ve ticaretini geliştirmek
• Gelişmekte olan ülkelerin dünya ticaretinden adil pay almasını sağlamak
• Üye ülkenin ekonomisinin istikrarlı bir şekilde gelişmesine ve kalkınmasına katkıda bulunmak
• Ekonomik kaynakların etkin ve verimli bir şekilde kullanımı sağlamak

Dünya Ticaret Örgütü sayesinde günümüzde uluslararası ticaret daha istikrarlı ve sistematik bir şekilde yapılmaktadır. Bu örgüt günümüzde dünya ticaretine yön vermeye ve yeni düzenlemeler getirmeye devam etmektedir.

 

NOT: Burada yazılanlar yatırım tavsiyesi değildir.

 

WTO (Dünya Ticaret Örgütü) nedir?