Kelt mitolojisinde tapınılan ve ekinlerinden büyümesinden sorumlu tutulan güneş tanrısı olan Belenus’un adı, Keltçe ‘parıldayan’ anlamındadır. Bir söylenceye göre Ana’nın oğlu, Don’un kocası, Caswallacon, Llevelys, Lludd ve Nynnyan’ın babasıdır.

Bir başkasına göre ateş tanrıçası Belisama’nın eşi olup koç başlı olarak tasvir edilmektedir. Bir teoriye göre ise onuruna insan kurban edilen Kelt ölüler tanrısı Bile’nin varyantlarından birisidir.

Batı Cornwall geçmişte Beli’in Yeri anlamına gelen Belerion adıyla bilinmekteydi. Roma döneminde Apollo ile özdeşleştirilen tanrının adı Belanos, Belemnus, Belinos, Belus, Belinu gibi yöresel telaffuz farklılıklarına sahip olmasının yanı sıra Ligurya’da Belanu, Galler’de Belyn adlarıyla bilinmekteydi.

Monmouth Geoffrey’in ‘Britanya Kralları Tarihi’ (History of the Kings of Britain) adlı eserinde bahsi geçen efsanevi kral Belinus’un ve yine Britanya kralı Cunobelinus’un “Belinos’un Tazısı” anlamına gelen adı güneş tanrısından alınmıştı. Vindonnus’un Belenus için kullanılan bir lakap olduğu ve Burgonya’da Châtillon-sur-Seine yakınlarındaki Essarios’taki Apollo Vindonnus tapınağıyla ilişkili olduğu sanılmaktadır.

Belenus onuruna her yıl 1 Mayıs’ta Beltane/Beltine adıyla bir ateş festivali düzenlenmekteydi. Keltler bu festivalde sığır sürüleri yaz için otlaklara gönderilmeden önce ateşte arındırılmaktaydılar. Belenus aynı zamanda 3. yüzyılda Veneto bölgesinde yer alan Roma kenti Aquileia’nın koruyucu tanrısı kabul edilmekteydi.

Ateş Bayramı Beltane

Kelt kökenli halkların ilkbahar ekinoksu (30 Nisan veya 1 Mayıs) günü ‘Bile, Belenus, Elanos, Beli, Kymru’ adlarıyla bilinen ışık ve şifa tanrısı onuruna düzenlediği ateş festivalinin adıdır. Şölen ateşlerinin yakıldığı festival sırasında Meşe Kral’ı temsilen insan kurban edilmekteydi. Beltane festivali sırasında yakılan ateş Bel Ateşi olarak adlandırılmaktaydı.

Beltane festivali Galler’de Cytenfyn, İrlanda’da Samradh veya Cetsamain adıyla bilinmekteydi. Kelçe “taine” ateş anlamına gelmekte olup, Etrüsk ateş tanrısı Tin ile ilişkili olduğu iddia edilmektedir.

İskoçya’da arpa veya yulaf lapasından pişirilen yuvarlak keklere Beltane keki adı verilmekte olup, kekin siyah parçasını yiyene veya kekini yerde yuvarladığı zaman bozulmasının kötü şans getireceğine inanılmaktadır.

 

 

Kaynak: Özhan Öztürk- Dünya Mitolojisi