Mısır dilinde birleştirmek, inşa etmek ve katılmak anlamına gelen ‘khnem’ kelimesinden meydana gelen Khnum, yaratıcı tanrıdır. Khnemu, Khenmu ve Khenmew olarak da bilinir. Hanedanlık öncesi döneminde tapınılmış bir tanrıdır. Unas’ın piramit metinlerinden alınan referanslardan Khnum’a yapılan ibadetlerin bu erken dönemde bile yerleşik olduğu ve Khunum’un Khufu olarak adlandırıldığı görülür.
Khnum, yeraltı dünyasının nehirleri ve gölleri de dahil olmak üzere tüm sulara hükmeden bir su tanrısıdır.
Khnum, Ra’nın yeraltı dünyasındaki gece yolculuğuna yardım ettiğine inanılır. Ra’yı taşıması için bir sal yapar. Güneş tanrısı Ra’yı devasa yılan Apep’e karşı korur.
Nil’in kaynağı ile ilişkilendirilir ve Nil Nehri’nde oluşan su baskınlarının toprağın daha verimli olmasını sağlayan alüvyonları nehir kıyılarına taşıdığına inanılır. Alüvyon çömlek yapımındaki kilin de hammaddesini oluşturur. Bu yüzden Khnum çömlekçilik sanatıyla da yakından ilişkilidir.
Khnum, Sehel adasında bulunan bir stel (boyu eninden uzun olan dikilmiş yekpare taş parçası) üzerinde koç kafalı bir tanrı olarak tasvir edilir. Koç güçlü bir hayvan olduğundan Khnum doğurganlıkla ilişkilendirilir.
Sıklıkla Yukarı Mısır’ın tüylü beyaz tacını takarken ve bazen de Nil Nehri’nin kaynağıyla olan bağlantısını gösteren, içinden su akan bir kavanoz tutarken tasvir edilir.
Djoser döneminde yazıldığı iddia edilen bir stelin üzerinde; “Firavunun Khnum onuruna bir tapınak inşa ettirmesi halinde tanrı ülkeyi korkunç bir kıtlıktan kurtaracaktır. Firavun söz verdiği gibi Khnum adına bir tapınak yaptırdı ve kıtlık sona erdi” yazar.
Efsaneye göre Khnum, insanlar ve tanrılar da dahil olmak üzere her şeyi çömlekçi çarkına yerleştirir. Yukarı Mısır’ın üç vilayeti arasında yer alan Iunty’de (ie Esna) güneş doğar. İlk yumurtadan Nefertum, Atum ve Ra yaratılır. Bu yüzden Khnum’a babaların babası ve annelerin annesi denilir.
Her yeni doğan çocuğun bedenini ve ruhunu (ka) yaratır ve onları kutsar.
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız