Hepimizin bildiği, çocukken o çikolatadan şekerden evi hepimizin yemek istediği Hansel ve Gretel Masalı, Grimm Kardeşlerce derlenip 1812 yılında ‘Kinder und Hausmärchen’ adlı kitapta yayımlanan bir Alman masalıdır.

Ebeveynleri tarafından ormana bırakılınca kendilerini yemek isteyen bir cadı tarafından tutsak edilen 2 kardeşin öyküsünü konu almaktadır.

Çocuklar cadıyı oyuna getirerek kendi fırınında yanmasını sağlamış, tutsaklarını serbest bırakarak hazinesini ele geçirmiştir. Hansel ve Gretel masalı “Çocuk ile Canavar” adlı 327/327a tipi masal grubunda sınıflandırılmaktadır.

Orta çağ Avrupası’nda özellikle Büyük Açlık döneminde açlık, salgın hastalıklar ve savaş yüzünden yoksul ailelerin bakamadıkları çocuklarını ormana terk etmesi sık görülen bir uygulamaydı. Modern yazarlara göre bu ve benzeri öyküler gerçek olaylardan esinlenerek ortaya çıkmış olup, Hansel ve Gretel masalı “çocuk ile canavar” tipi öykülerden birisidir ve özetle yabancıların sahte cömertliğine kanmamayı öğütlemektedir.

Fakir bir oduncunun çocukları olan Hansel ve Gretel babası ve üvey annesi (masalın orijinalinde gerçek annedir) aç kalmaktan korktukları için çocuklarını ormana götürüp bırakmaya karar vermiştir. Ebeveynlerinin gizli konuşmalarını duyan kardeşler topladıkları beyaz çakıl taşlarını yola atınca dönüş yolunu bulup ilk seferinde geri dönmeyi başarmıştır. İkinci seferde ebeveynleri çocukların çakıl taşı almalarına izin vermeyince çocuklar yolu işaretlemek için ekmek kırıntıları kullanmış ama hayvanlar ekmek parçalarını yiyince çocuklar geri dönüş yolunu kaybetmişlerdir.

Çocuklar orman içinde şekerden yapılmış bir kulübe bulunca aç çocuklar kulübenin parçalarını yemeğe başlamıştır. Kulübenin sahibi olan yaşlı cadı çocukları içi yiyecek dolu olan eve davet ettikten sonra Gretel’i hizmetçi yapmış, Hansel’i ise şişmanlaması için bir kafese hapsetmiş ve kıza çocuğu beslemesini emretmiştir. Hansel kafeste kendinden önceki çocuklardan birisine ait ince bir kemik bulmuş ve gözleri iyi görmeyen cadı çocuğa kilo kontrolü yapmaya geldiğinde kendi parmağı diye onu uzatarak biraz zaman kazanmıştır. Sonunda cadı öfkeyle şişmanlamasa da çocuğu yemeye karar verip Gretel’i fırını tutuşturmaya gönderir.

Kız bir bahaneyle cadının kendi yerine fırına girmesini sağladıktan sonra fırının kapısını kapatarak cadının pişerek ölmesini sağlamıştır. Çocuklar cadının evindeki mücevherlerini yanlarına alarak evlerine döner ve aileleriyle yoksulluktan kurtulup hayatlarına mutlu bir şekilde devam ederler. Masalın orijinalinde çocuklar gerçek anne babalarının yanına dönerken sonraki versiyonunda eve döndüklerinde üvey annelerinin öldüğünü babalarının yalnız kaldığını öğrenmektedir.

 

Kaynak: Özhan Öztürk