Yunan mitolojisinde adının anlamı ‘yakışıklı’ olan ve güzelliğiyle görenleri kendine hayran bırakan Attis’i, hermafrodit Agdistis ile tanrıça Kybele aralarında paylaşamıyordu. Ayrıca Pessinous kralı Midas da Attis’i kızıyla evlendirme peşindeydi. Ama bu gerçekleşemeden Agdistis, Attis’i delirtti. Deliren Attis bir çam ağacının altında erkeklik organını kesti ve sonunda kan kaybından öldü. Bu kanın değdiği topraktan menekşeler çıktı.

Kybele bu iki gencin ölü bedenlerini gömdü. Agdistis sevdiği gencin ölümüyle kahroldu. Onun güzel bedeninin çürüyecek olmasına o kadar dertlendi ki Zeus ona acıdı ve Attis’in bedeninin bozulmasına engel oldu. Böylece Attis’in güzel saçları uzamaya devam etti ve yattığı yerde küçük parmağı hala hareket etmeyi sürdürdü. Sonunda Agdistis onun cesedini buradan alarak Pesinous’a götürdü. Onu burada gömerek kutsallaştırdı ve anısına bir bayram ilan etti.

Poseidon’un kızlarından biri olan Euadne genç bir kızken Apollon onu çok beğendi ve aklını çeldi. Apollon’la birlikte olan Euadne çok geçmeden bu ilişkiden hamile kaldığını anladı. Bu durum onda büyük bir utanca sebep oldu ve çocuğu doğurur doğurmaz terk etti. Küçük bebeği iki yılan buldu ve yılanlar onu balla besleyerek doyurdular. Bu mucizevi kurtuluştan sonra bir gün Euadne menekşe çiçekleri arasında yatarken çocuğuyla yeniden karşılaştı ve ona ‘menekşeli çocuk’ anlamına gelen ‘İamos’ adını verdi.

İamos büyüyünce Apollon, onu Olympia’ya gönderdi. Bununla birlikte Apollon, İamos’a kuşların dilinden anlama ve kehanet yeteneği verdi. Böylece İamos çok ünlü bir kahin oldu ve kendisinden sonraki kahinlerin de atası oldu.

Roma mitolojisinde insanların varlıklarından çekinerek hoş tutmaya çalıştığı ölülerin ruhları olarak bilinen Manlar vardır. Manların kültünde onlara şarap, bal, süt hoş tatlar sunulur, çiçekler hediye edilirdi. Onlar için düzenlenmiş bir bayram olan Violaria’da mezarların üstüne menekşeler bırakılarak, ruhlarının memnun kalmasına çalışılırdı.

Ayrıca Ahmet Kaya “Bir menekşe kokusunda seni aramak var ya…” diyor ya hani şarkıda, menekşenin kokusu yoktur arkadaşlar. Şimdi şarkıyı yeniden yorumlayabiliriz.