Kolomb öncesi Orta Amerika halklarının (Aztek, Toltek gibi) inançlarında yer alan Quetzalkoatl, yaratıcı gök tanrısıdır. Aynı zamanda rüzgarın ve sabah yıldızının tanrısıdır. Vücudu tüylerle kaplı bir yılan olarak tasvir edilir.
Maya dilinde ‘kuetzal’ yeşil tüylü kuş; ‘ko’ sürüngen anlamına gelir. Nahuatl dilinde ‘atl’ su anlamına gelir. Quetzalkoatl yılanla sembolize edilirken toprağı; kuşla sembolize edilirken havayı ve suyu birleştiren efsanevi bir yaratık olduğuna inanılır.
Mayalarda Quetzalkoatl ve Kukulcan piramidi vardır.
Quetzalkoatl’ın kült merkezi MS 600-1519 arasında Meksika’nın Khoula bölgesi olur. Mayalardaki eş değeri Kukulkan ve Kukumatz’dır. Maya dilinde tüylü yılan anlamına gelir.
Quetzalkoatl, Toltek tanrısı Ke Akatl Topiltzin ile karıştırılır.
Bir gün geri döneceğine inanılan Quetzalkoatl, insanlarla birlikte yaşarken onlara tarım, takvim gibi sanatlar öğretir. Sonrasında gökyüzüne döner ve kalbi sabah yıldızına dönüşür.
Quetzalkoatl’ın bahsedildiği ünlü iki efsane vardır. İlkine göre; Quetzalkoatl sarhoş olur ve sarhoşken kız kardeşiyle birlikte olur. Bunun ardından alevlerin içine atlar.
İkincisine göre; Quetzalkoatl, Tezkatlikopa tarafından sarhoş edilir. Sonrasında halkını ve kendini yok edecek kardeşiyle birlikte olma günahını işler.
Quetzalkoatl, bazı efsanelere göre ketzal kuşunun yeşil tüylerinden yapılan bir pelerin giyer. Kafasına da jaguar kürkünden bir şapka takar. Boynuna deniz kabuklarından yapılma bir kolye takar. Ayaklarına da çıngıraklı bir zincir takar. İri yarı bir adam olarak tasvir edilir.
Aztek yaradılış efsanesinde Quetzalkoatl önemli bir role sahiptir. Quetzalkoatl insanlara hata vermesi için güneşin yarısını yaratır. Fakat yeterli ışık olmaz. Kardeşleriyle birlikte güneşin diğer yarısını tamamlamaya çalışır. Bu esnada sabırsızlanan Tezkatlipoka kendini güneşe dönüştürür. Sonra kaplana dönüşüp yeryüzündeki devleri yok eder. Bu şekilde bir düzen getirdikten sonra Büyükayı takımyıldızına dönüşür.
Quetzalkoatl kardeşleriyle yeryüzüne sel tufanı gönderip yok eder. Kendi etinden bir kadın yardımı olmaksızın oğlunu doğurur. Oğlunu büyük bir ateşe atarak güneşi yaratır. Tlalok da kendi oğlunu ateşe atarak ayı oluşturur.
Mayalarda Quetzalkoatl ve Kukulcan piramidi vardır.
Kaynak: Lewis Spence- Maya Mitolojisi
Yorumlar
çok ilginç
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız