Tengri. Tanrı kelimesinin bir renk adı olan Kök (Türkiye Türk çesi: Gök) kelimesinin kullanıldığım Büchner Radloff V dayanarak söylüyor. (Radloff, Wb., II, 1220). Bize göre hem kök (Gök) kelimesi de vardır, hem, Tengri kelimesi de vardır. Niçin ayrı kelimeler varken bir renk adı olan gök kelimesi, Tengri olarak kullanılmış olsun? Burada bir renk değil, enginlik, derinlik, büyüklük, el-âzam (azametli), yücelik, gibi birçok sıfatlardan birisi olarak kullanılmayı düşünmek gerekir. Aksı halde (Kök Tengri) iki defa gök kelimesinin tekrarlanışı gibi tuhaf hır anlamı ortaya koyar. Büchner’in dayandığı kaynaklarla “Eski Türkçe’de ayrıca kök, kalık yâni ınâvî, esir tabakası geçer” (Uigurica, S.8,18, Radloff, Wb., II, 240) demesi bizim ileri sürdüğümüz görüşü teyid eder. (İslâm Ansiklopedisi, C. 11, Sf. 706) ve Büchher’in kendisi bir üstteki hükmüyle çelişki arzeder. Tanrı = Tengri adı başka dinleri kabul eden Tüı-klerin Tengri adını, Tanrı veya o dinin en yüksek varlığını karşılamak üzere de kullandıklarını görüyoruz.

Bazı Ansiklopedilerin ve Sözlüklerin tahlil ve eleştirisine örnek sunmamızı faydalı buluyoruz. Esasen bu hususta Ansiklopediler çok zaman birbirine benzememektedir.
“Diyo (Dieo), Tanrı, Tanrı’nm kişisel varlığı ve dünyada etkisi:
“Tanrı: (eski Türkçe: Tengri); Evrende bulunan herşeyi yarattığına ve koruduğuna inanılan yüce varlık.”
(Yer Tanrısı-Gölc Tanrısı: İlâh).

Hint ve İran dinlerinini benimseyen Türkler yerleşik yaşama düzenine geçince, Tanrılar adma tapmaklar kurmağa başladılar. Tanrılar için yılın belli günlerinde ve belli bir tapmakta tören düzenleme, yerleşik yaşama düzeninin benimsenmesiyle doğdıı. Bunun ilk örnekleri, Tanrıların belli bir yerde kutlanışı ilk defa Topa ve Uygarlarda görülür.